Ira Helsloot werd op 20 februari door Radio 1 geïnterviewd over het voorstel van Minister Opstelten om het aantal meldkamers van 25 tot 10 te verlagen. Klik hier om het interview terug te luisteren.

In het NRC van afgelopen maandag werd [klik hier], zonder dit ter controle voor te leggen, een deels onjuist statement van Crisislab vermeld over het verslag dat de veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond heeft opgesteld over met name het eigen functioneren tijdens de Moerdijk brand van 5 januari 2011. De meer precieze reactie van Crisislab zoals die desgevraagd aan verschillende media is gegeven vindt u hier.

1) Het verslag van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond kan in de opinie van Crisislab alleen worden gelezen als een first impression weergave van de eigen Rotterdamse ervaringen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit zinsneden waarin wordt gespeculeerd over de beweegredenen voor al dan niet handelen door andere partijen zoals de veiligheidsregio Midden-West Brabant. In een werkelijke evaluatierapportage zouden dergelijke aannames altijd gevalideerd worden door het bevragen van zo’n andere partij.

2) Zoals in de eerdere reactie van Crisislab uit januari [klik hier] al is beschreven, is de brand in Moerdijk niet wezenlijk anders van karakter dan de vele grote branden in opslagen die jaarlijks in Nederland voorkomen. In het bijzonder betekent dit dat zowel de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond als de direct betrokken veiligheidsregio’s Midden-West Brabant en Zuid-Holland Zuid niet afhankelijk waren van tijdrovende metingen of onderlinge communicatie om direct te kunnen weten wat het gevaar van rook en roetneerslag was. Zij hadden derhalve ook meteen het juiste advies aan de bevolking kunnen geven, inclusief de ontwikkeling van de brand in de tijd.

3) Voor de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond in het bijzonder geldt dat zij niet rechtstreeks onder de rookpluim lag zodat de urgentie voor communicatie met de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond betrekkelijk gering was, iets gechargeerd: niet veel hoger dan die met de veiligheidsregio Groningen. Een belangrijk principe bij crisisbeheersing is dat het noodzakelijk is om de informatiezucht te weerstaan als je niet direct een betrokken actor bent. Of anders geformuleerd, het is noodzakelijk uit te gaan van vertrouwen in de professionaliteit van de andere actoren, al was het alleen maar omdat de tijd en informatie ontbreekt om alle uitvoering te controleren. Op voorhand dienen veiligheidsregio’s er daarom vanuit te gaan dat als hun bijstand nodig is, ze wel gevraagd worden (rechtstreeks of via de koninklijke weg van het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum (LOCC)).

4) Zoals ook al eerder in januari aangegeven, heeft Crisislab geen oordeel over de uitvoering van de bluswerkzaamheden aangezien hierover nog geen feitenrelaas bekend is.

In ‘Met het oog op morgen’ van 8 januari zei Ira Helsloot dat ‘over het optreden van hulpverleners [bij de brand in Moerdijk] nog niets ten positieve of negatieve gezegd kan worden’, maar wél dat de overheid burgers als volwassenen moet behandelen en ze over mogelijke risico’s beter moet informeren. Klik hier om het geluidsfragment terug te luisteren.

In de vele mediaverslaggeving over de brand in Moerdijk zijn opinies van Crisislab (zie bijvoorbeeld bij de NOS) op verschillende momenten geciteerd. Meestal correct, maar soms ook net niet in de juiste context. Hier vatten wij bulletsgewijs onze statements samen.

Ira Helsloot pleit in PM magazine voor politici met de ‘guts’  om te besturen en open te communiceren over risico’s. Maar ook voor ambtelijke zindelijkheid om de uitdijende regelgeving onder controle te houden.  (Zie ook www.risicoregelreflex.nl) Klik hier om het interview te downloaden.

Het NRC haalt met instemming publicaties van Ira Helsloot aan, die stelt dat de burger een risicorealist is en goed de loze beloften op absolute veiligheid van de overheid doorziet. Momenteel houden burger en overheid elkaar echter in een soort van houdgreep waarbij de narrige burger enerzijds luidkeels roept om beloftes van veiligheid en daarmee de politiek op het verkeerde been zet, terwijl diezelfde burger anderzijds goed de grenzen aan investeringen in nog meer veiligheid begrijpt. Klik hier om het hoofdredactioneel commentaar te lezen.

Ira Helsloot sprak op 12 augustus in de reeks ‘Zomergesprekken’  op Radio 1 over (zelf)redzaamheid van burgers bij zware ongevallen en rampen. Hij betoogde dat burgers ten onrechte te veel van de overheid verwachten bij rampen, maar dat de overheid dit grotendeels ook aan zichzelf te wijten heeft. Volgens Ira Helsloot zijn burgers zeer (zelf)redzaam en doet de overheid er goed aan om dit verder te bevorderen en hier zelf in de planvorming op te anticiperen.

Het 25 minuten durende interview is hier terug te luisteren.

In NRC Handelsblad van vandaag staat een artikel over besparingsmogelijkheden bij de brandweer. “Of er nou zes man op een wagen blijven zitten of dat niet langer met drinkwater wordt geblust, het gaat erom hoe je met nieuwe risico’s moet leren omgaan”, zegt Ira Helsloot. Klik hier om het artikel te downloaden.

Ira Helsloot brak gisteren in EenVandaag een lans voor de inzet van vrijwilligers bij natuurbrandbestrijding. Het is niet wenselijk dat de overheid ook nog eens de moeilijke taak van natuurbrandbestrijding exclusief naar zich toetrekt terwijl er zoveel ‘redzame’ burgers zijn die kunnen helpen en beschikken over het benodigde materieel zoals boeren en bosbouwbedrijven. Klik hier om het item te bekijken.

In een artikel van Binnenlands Bestuur wordt er kritisch gekeken naar een nieuw informatiesysteem dat de crisisbeheersing landelijk moet verbeteren. Astrid Scholtens schreef al eerder in een column dat knelpunten in de crisisbeheersing niet zomaar worden opgelost door technische middelen (klik hier om de column te downloaden). Ira Helsloot gaat in Binnenlands Bestuur nog een stapje verder. Hij stelt dat technische systemen en meer informatie niet meetbaar extra mensenlevens redden. Klik hier om het artikel uit Binnenlands Bestuur te downloaden.

De huidige organisatie voor rampenbestrijding die bij een calamiteit in het leven wordt geroepen, is een belemmering voor het handelen van hulpverleners en werkt vertragend. Het is bovendien een illusie dat de burgemeester in die structuur het ‘opperbevel’ over de hulpoperaties kan voeren. Dat zegt crisisonderzoeker Astrid Scholtens in de wetenschapsbijlage van het NRC van 6 februari. Klik hier om het artikel te downloaden.

Dit kopte het NRC Handelsblad op 28 september. In het bijbehorende artikel werd ingegaan op de toenemende problemen met het nieuwe crisiscommunicatiesysteem C2000. Astrid Scholtens stelt dat dergelijke nieuwe communciatiesystemen nog al eens worden gebruikt om geconstateerde knelpunten in de commandostructuur van de crisisbeheersing op te lossen. Maar “die los je niet zomaar op door er een nieuw systeem tegen aan te zetten.” Het artikel van het NRC download u door hier en hier te klikken. In haar nog te publiceren maandelijkse column voor GRIP 4 van oktober gaat Astrid Scholtens nader in op dit onderwerp.

Zal Nederland na de zomer door de griep tot stilstand komen? Ira Helsloot gelooft er niets van. ,,Het zal eerder een kwestie van hinder worden dan dat het land plat gaat. Vergelijk het maar met een zware vakantieperiode.”

Ira Helsloot werd enkele weken geleden door nrc.next geïnterviewd over de Mexicaanse griep en de gevolgen van een mondiale epidemie. Klik hier om het artikel te downloaden.

“Zal Nederland na de zomer door de griep tot stilstand komen? Ira Helsloot gelooft er niets van”. In nrc.next een interview met Ira Helsloot over de Mexiaanse griep en de communicatiestrategie van de Nederlandse overheid. Volgens Helsloot “ontbreekt het aan een centraal en duidelijk geluid”, maar hoeven we ons geen zorgen te maken. “Er is echt niet zo snel paniek.” Klik hier om het artikel als PDF-bestand te downloaden.

In vakmagazine C van Logeion, de vereniging voor communicatie, een interview met Ira Helsloot over Nederlandse communicatieadviseurs die onvoldoende toegerust zijn op crises. Communicatieafdelingen van de overheid zijn eigenlijk net voorlichtingsafdelingen. Tijdens een crisis is er sprake van grote onzekerheden die je met de burger moet kunnen communiceren. Voor veel adviseurs is dat tegennatuurlijk. Daarom stelt Helsloot voor bestaande opleidingen te hervormen. Het interview in C is hier als PDF-bestand te downloaden.