Actie-onderzoek: een andere werkwijze voor OvD’s brandweer

Naar aanleiding van het duikongeval in Koedijk in augustus 2014 waarbij een brandweerman om het leven kwam, heeft de veiligheidsregio Noord-Holland Noord (VRNHN) zich de vraag gesteld of het brandweeroptreden veiliger te organiseren is door rekening te houden met human factors die de besluitvorming door brandweermensen beïnvloeden. Ieder mens krijgt met deze factoren te maken als hij/zij besluiten neemt onder tijdsdruk.

Manschappen (waaronder brandweerduikers) en bevelvoerders van de brandweer werken tijdens de incidentbestrijding meestal onder tijdsdruk omdat hun taak is om mensen snel te redden en branden snel te blussen. Verschillende menselijke factoren zorgen ervoor dat manschappen en bevelvoerders vanaf het begin ‘in het incident gezogen’ worden. Bij complexe(re) incidenten zullen zij daardoor afwijkingen die eigenlijk betekenen dat moet worden overgegaan op een andere inzetstrategie niet (kunnen) zien en dus hulp van buitenaf nodig hebben om die beslissing te nemen.

De VRNHN is begin 2016 een traject gestart om een andere werkwijze voor de officier van dienst (OvD) van de brandweer te bedenken zodat de OvD beoogd in staat is om deze afwijkingen te ontdekken en waar nodig daarop in te grijpen, en daarmee voor ‘rugdekking’ voor zijn bevelvoerders zorgt. Deze werkwijze is vervolgens in een tweeëneenhalf jarig durend experiment tijdens echte incidenten waaraan meerdere veiligheidsregio’s meededen uitgeprobeerd zodat bekeken kon worden of deze werkwijze ook uitvoerbaar was.

Op 15 september 2021 zijn de resultaten van vijf jaar lang actie-onderzoek overgedragen aan Ricardo Weewer, lector brandweerkunde van het IFV. Hij stelde dat we een uniek onderzoek hebben uitgevoerd en dat hij voornemens is om ervoor te zorgen dat ons onderzoek binnen brandweer Nederland opvolging krijgt.

U kunt de rapportage Naar een andere werkwijze voor de OvD? hier downloaden.

In 2023 heeft Brand & Brandweer een artikeltje aan het onderzoek gewijd, dat u hier kunt downloaden.