Archief

Naar aanleiding van de asbestbrand die eind 2014 in Roermond plaatsvond, heeft Crisislab op eigen initiatief en samen met studenten van de masteropleiding Besturen van Veiligheid van de Radboud Universiteit Nijmegen een burgeronderzoek uitgevoerd in lijn met eerdere burgeronderzoeken (zie Risico’s en gevaren in de Drechtsteden en Risico’s en incidenten in de Jeugdzorg). Voor het onderzoek is onder ruim 200 inwoners een vragenlijst afgenomen over de risico’s van asbestbranden en de maatregelen die de gemeente heeft genomen in de dagen tijdens en na de brand.

De rapportage kunt u hier downloaden.

Op maandag 29 juni 2015 heeft Jelle Groenendaal, tot 1 januari van dit jaar promovendus en onderzoeker bij Crisislab, aan de Radboud Universiteit Nijmegen zijn proefschrift Frontline Command: Reflections on practice and research verdedigd.

In zijn proefschrift richt hij zich op de vraag of en hoe in frontlijnorganisaties leidinggevenden het commando kunnen voeren, dat wil zeggen dat leidinggevenden aanwezig zijn in de frontlijn en opdrachten geven die onmiddellijk moeten worden uitgevoerd. Hoewel hulpverleningsdiensten als brandweer en politie traditioneel dergelijke leidinggevende functies hebben, was nog weinig bekend over het effect van commandovoering in de praktijk.

Het promotieonderzoek van Jelle geeft een eerste inzicht in de mogelijkheden en randvoorwaarden voor commandovoering in frontlijnorganisaties en in verschillende methoden om dat verschijnsel te onderzoeken zoals serious gaming en het gebruik van helmcamera’s tijdens echte incidenten.

Het proefschrift kunt u hier bestellen.

Het proefschrift kunt u hier downloaden als pdf-bestand.

In opdracht van de gemeente Ede heeft Crisislab de gemeente ondersteund bij het opstellen van twee document om over het omgaan met incidenten in het gedecentraliseerde sociaal domein. Het gaat om:

• een handreiking voor de gemeenteraad waarin een individueel en gezamenlijk handelingsperspectief gegeven wordt dat hen moet helpen om waar mogelijk gedepolitiseerd met een incident om te gaan.
• een sociaal calamiteitenplan dat specifiek bedoeld is voor de verantwoordelijk wethouders en hun ambtenaren (en dus niet voor mensen die deelnemen aan de generieke crisisorganisatie). Het plan bevat handvatten om adequaat te kunnen reageren na incidenten in hun domein zodat zij hun beleid ‘overeind kunnen houden’. Uit onderzoek blijkt dat bestuurders na incidenten (ook in de zorg) in de valkuil van de risico-regelreflex (RRR) trappen wat grote consequenties kan hebben voor het beleid. Hoe zorg je ervoor dat je niet in de RRR trapt? Hoe ga je om met maatschappelijke commotie?

In opdracht van de Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek en in afstemming met het Openbaar Ministerie (OM) en de politie Midden Nederland heeft Crisislab een systeemevaluatie uitgevoerd naar de wijze waarop de regionale crisisorganisatie en het OM tijdens het ‘NOS-incident’ gezamenlijk hebben opgetreden. Tijdens het incident dat op 29 januari 2015 plaatsvond, drong een jongeman, Tarik Z., de studio’s van de NOS op het Media Park in Hilversum binnen.

De rapportage kunt u hier downloaden.

Het persbericht van de veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek vindt u hier.

Ira Helsloot is lid van de door de minister Kamp ingestelde Commissie Omgaan met risico’s van geïnduceerde aardbevingen die hem moet adviseren over het te voeren risicobeleid met betrekking tot de aardbeving in Groningen die worden veroorzaakt door de gaswinning daar. Het instellingsbesluit vindt u hier.

In opdracht A+O VVT heeft Crisislab een actualisatie van het BVH-deel van de Arbocatalogus voor Verpleeg-, Verzorgingshuizen en Thuiszorg uitgevoerd. Doel van de actualisatie was om te komen tot een effectieve en efficiënte organisatie van de BHV in de zorg; dat wil zeggen dat de kosten en baten in evenwicht zijn. Disproportionele investeringen in welke vorm van randvoorwaarden dan ook gaan immers direct ten koste van de zorgcapaciteit.

De geactualiseerde Arbocatalogus biedt tevens een praktische handvat voor lijnmanagers die de BHV-organisatie moeten regelen.

De basis van deze actualisatie wordt gevormd door twee onlangs verschenen richtinggevende documenten:

• De handleiding verantwoord brandveiligheidsbeleid.
• De visie op bedrijfshulpverlening in de zorg.

Het volledige rapport is hier te vinden.

Ira Helsloot heeft een bijdrage geleverd aan de publicatie ‘Geldzorgen in de zorg: wat is een mensenleven waard?’ van de stichting Biowetenschappen en Maatschappij. De strekking ervan is dat ook in de zorg het vermijden van de maatschappelijke discussie over wat redelijke investeringen in mensenlevens zijn noodzakelijk is. Die vermijden door een beroep te doen op het argument dat er geen waarde toe te kennen is aan mensenlevens vanwege ethische redenen, miskent het argument dat het juist onethisch is om inefficiënte investeringen te plegen omdat dat daardoor elders mensenlevens niet gered worden.

De bijdrage is hier te downloaden.

In opdracht van Leisurelands (vroeger RGV), RECRON en de KNRM ontwikkelde Crisislab een leidraad voor de basisveiligheid rondom zwemwaterlocaties. Zowel rondom zwemwaterlocaties aan de kust als bij binnenwater hebben bezoekers te maken met uiteenlopende risico’s. Het gaat hierbij om fysieke veiligheidsrisico’s, hygiënische risico’s en sociale veiligheidsrisico’s.

De leidraad basisveiligheid zwemwaterlocaties is bedoeld voor houders van zwemwaterlocaties. De houder is verantwoordelijk voor de basisveiligheid en kan de leidraad gebruiken voor de risico-inventarisatie en de risicoanalyse van de zwemlocatie. Op basis van de risicoanalyse kan vervolgens een afweging worden gemaakt welke veiligheidsmaatregelen redelijk en proportioneel zijn voor de specifieke zwemwaterlocatie.

De leidraad is hier te downloaden.

In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties heeft Crisislab de Bestuurlijke handreiking omgaan met de risico-regelreflex in de jeugdzorg geschreven. Deze handreiking is het een na laatste product in een reeks producten die in het kader van het programma Risico’s en verantwoordelijkheden in de periode 2010-2014 zijn opgeleverd.

De handreiking kunt u hier downloaden.

Long term JCCM editorial board member Joe Scanlon has died on May 2 2015 at the age of 82. We will remember him as as a passionate scholar who combined teaching at the Carleton School of Journalism and Communication and writing on such divers topics as handling mass death, citizen response to diaster and of course diaster journalism until this year. Just weeks before his death he approached the editorial office about his new project on the use of disaster stories in folk songs. The first draft of his article started with the example of the famous ‚Fields of Anfield’ song of the Liverpool football fans that remembers the 1989 crowd crush incident in Sheffield that killed 96 Liverpool supporters and injured 766. It may be the second Liverpool song that comes to mind remembering Joe, “You’ll never walk alone’ because of his eagerness to work with others, to teach and to inspire them.

As a tribute to his work we publish his unfinished paper on disaster folk songs on our site.

In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties heeft Crisislab het boek Krachten rond de risico-regelreflex beschreven en geïllustreerd in 27 voorbeelden geschreven. Het boek is het laatste in een reeks producten die in het kader van het programma Risico’s en verantwoordelijkheden in de periode 2010-2014 zijn opgeleverd.

Voor meer informatie over het boek klik hier.

Crisislab verrichtte onderzoek naar hoe de redelijke burger in Enkhuizen het parkeersysteem zou willen inrichten. Dit ging met behulp van flitsinterviews op de markt, focusgroepen en een internetgame. Op 9 april is die internetgame online gegaan. Centraal staat de benadering dat de respondenten worden gevraagd zich te verplaatsten in de positie van wethouder. Het Noordhollands Dagblad heeft daar ruime aandacht aan besteed.

Het tweejarig Europees project COSMIC, waarin Crisislab één van de 7 consortiumpartners was en waarin de (potentiële) bijdrage van sociale media in crisismanagement is onderzocht, heeft onder andere geleid tot een handreiking met Tips & Tricks voor overheden en burgers.

De eerste set met tips en tricks is vooral bedoeld voor overheden. Het helpt hen, maar ook andere bedrijven en organisaties, om sociale media en de informatie die daarop circuleert, te benutten in de voorbereiding op, tijdens en na crisissituaties.

De tweede set met tips en tricks is bedoeld voor burgers, hoe zij sociale media kunnen benutten tijdens en na crisissituaties om zichzelf, anderen en overheden, alarmdiensten en andere organisaties te helpen.

Klik hier voor de guidelines.

Op 25 maart is door minister Plasterk een gouden krokodil uitgereikt aan onder andere Ira Helsloot. De Gouden Krokodil (naar analogie van het reclamespotje met de paarse krokodil) wordt uitgereikt aan ‘smaakmakers die zich op verschillende manieren inzetten voor minder regeldruk, de kwaliteit van regels en een ‘menselijke’ overheid’.  De uitreiking vond plaats op het slotcongres van het programma Beter en Concreter van VNG en ministerie van BZK. Voor meer informatie klik hier.

Bekijk ook het videocollege voor de omooc course ‘Beter en concreter’ door Ira Helsloot.

In opdracht van het Programma Politie en Wetenschap heeft Crisislab samen met twee politiebasisteams twee nieuwe vormen van briefing ontwikkeld als onderdeel van een breder sturingsconcept. De basis van deze briefings bestaat uit het gericht op de persoon uitgeven van opdrachten en het digitaal aanbieden van geprioriteerde taakinformatie. De politiemedewerker moet dus zelf de geprioriteerde informatie opzoeken. De plenair gepresenteerde briefing komt daarmee te vervallen. Aan de hand van een effectmeting, vergelijkbaar met het onderzoek uit 2012, is onder andere gekeken of deze briefingsconcepten als sturingsinstrument effectiever zijn dan de plenaire briefing.

Voor meer informatie klik hier.

Het tweejarig Europese project COSMIC over het gebruik van social media tijdens crises eindigt binnenkort met de publicatie van de definitieve handreikingen voor overheden en burgers. Op 26 februari 2015 was het eindcongres waarop onder andere door de 50 deelnemers over de laatste concepten werd gesproken. Vanuit Nederland waren er onder andere vertegenwoordigers van het NCTV en het ministerie van Buitenlandse Zaken. De laatste nieuwsbrief van COSMIC vindt u hier.

Op donderdag 26 februari aanstaande vindt in Brussel de slotconferentie van het COSMIC project plaats. COSMIC is een Europees project over hoe social media gebruikt kunnen worden bij crisismanagement. Crisislab is een van de consortiumpartners.

Meer informatie over de slotconferentie is te vinden op: www.cosmic-project.eu/upcoming-events

Tijdens de slotconferentie vindt er een ‘social media game’ plaats waarbij teams zo snel mogelijk een foto van ‘geïnfecteerden’ in Amsterdam, Londen, Brussel en Thessalonki moeten verzamelen door gebruik te maken van hun online netwerk. Hiermee wordt getest hoe succesvol burgers specifieke informatie kunnen verzamelen over een crisis dan wel andere burgers hiervoor kunnen mobiliseren.

Dus formeer met bijvoorbeeld je vrienden een team en win, als jij de snelste bent, €1.000,-. Zie voor meer informatie: www.cosmic-project.eu/challenge

Volg COSMIC ook op Twitter: @COSMIC_FP7

Op 22 januari jl. vond in Utrecht het eindsymposium plaats van het programma Risico’s en verantwoordelijkheden van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties dat door Crisislab de afgelopen vier jaar inhoudelijk is ondersteund. Tijdens het congres werden de bevindingen van het programma door de dagvoorzitter Hans Alders aan bestuurlijk en ambtelijk Nederland overgedragen. Dit gebeurde door het aanbieden van een toolbox met een handreiking en vier kennisdocumenten voor gemeenten, provincies en waterschappen. De producten waaraan Crisislab in de afgelopen vier jaar een bijdrage heeft geleverd zijn hier te vinden.

In opdracht van het ministerie van BZK schrijft Crisislab een handreiking voor gemeenten hoe zij op een proportionele wijze veiligheidsbeleid in de jeugdzorg gestalte kunnen geven. In deze handreiking komen elementen als vertrouwen op professionaliteit en het structureel betrekken van burgers bij veiligheidsbeslissingen aan bod.

De afgelopen jaren heeft Crisislab meegewerkt aan het programma risico’s en verantwoordelijkheden van het ministerie van BZK. Niet alleen was Ira Helsloot betrokken aan dit programma als inhoudelijk adviseur, in opdracht van de afdeling communicatie van BZK heeft Crisislab ook nog een tweetal publieksonderzoeken uitgevoerd naar de werkelijke mening van Nederlanders over de omgang met risico’s en incidenten. In de special van het blad PM over risicobeleid komt onder andere deze bijdrage in beeld.