Archief

Prem Radhakishun sprak eerder vandaag voor zijn radioprogramma PREMtime met Ira Helsloot over crisiscommunicatie en veiligheidsbeleid. Klik hier om het programma terug te luisteren.

Het Nederlands Instituut voor Bedrijfshulpverlening (NIBHV) heeft Crisislab opdracht gegeven om een visie te schrijven over zelfredzaamheid en bedrijfshulpverlening in de zorg. Deze visie moet het NIBHV in staat stellen om nieuw lesmateriaal te ontwikkelen om bedrijfshulpverleners en hun (gezondheids)zorgorganisaties te leren hoe zij zelfredzaamheid effectief kunnen benutten en versterken. Zelfredzaamheid is volgens Crisislab een belangrijke kans voor het versterken van de (fysieke) veiligheid in de (gezondheids)zorg, zonder dat dit tot grote investeringen hoeft te leiden.

Zelfredzaamheid staat in deze visie voor het vermogen om zelfstandig noodsituaties te voorkomen en te bestrijden. Het gaat hierbij om de zelfredzaamheid van zowel de medewerkers, cliënten en bezoekers als die van de bedrijfshulpverlening en zorgorganisatie als geheel. Zelfredzame mensen en organisaties hebben niet voor alles hulp van buitenaf nodig, maar kunnen veel van de problemen die ze tegenkomen zelfstandig oplossen.

Doordat zelfredzame mensen en organisaties relatief zelfstandig zijn, werken zij op het moment dat er wel professionele hulp van buiten nodig is, als gelijkwaardige bondgenoten samen. Uiteraard ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheid en rol, maar met het besef dat men elkaar nodig heeft voor een zo optimaal mogelijke veiligheid. Omdat ook de hulpdiensten en veiligheidsregio’s op dit ogenblik bezig zijn met het uitwerken van een visie op zelfredzaamheid, kunnen op dit punt belangrijke verbeteringen worden gerealiseerd.

De brandweer Amsterdam-Amstelland heeft Crisislab gevraagd om te helpen bij het ontwikkelen van een handreiking woningbrandrisicokaart. Deze handreiking wordt gemaakt voor alle brandweren in Nederland en beschrijft een methodiek voor het opstellen van woningbrandrisicokaarten. Een woningbrandrisicokaart laat zien welke huishoudens in een bepaald gebied wonen en een verhoogde kans op een woningbrand hebben. De handreiking wordt ontwikkeld in het kader van het Jan van der Heijden jaar in 2012 en wordt mede mogelijk gemaakt door het ministerie van BZK. Input voor de handreiking vormt de pilot die in 2012 in Amsterdam Zuid Oost gaat plaatsvinden. In deze pilot worden verschillende vormen van brand- en schadepreventie (rookmelders uitdelen, huisbezoeken, informatieavonden, kookworkshops, spandoeken, etc.) getest bij verschillende groepen huishoudens (al dan niet met een grotere kans op woningbrand). Ook de methodiek alsmede de leerpunten van de pilot worden meegenomen in de Handreiking. Het project loopt tot december 2012.

Samen met de regio Drenthe heeft Crisislab vanaf medio 2009 een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden voor een kwalitatief betere crisisbeheersing. Dit heeft geresulteerd in een nieuwe werkwijze en inrichting van de crisisorganisatie. Vanaf medio 2011 werkt de regio Drenthe met de nieuwe, slagvaardigere crisisorganisatie. Crisislab ondersteunde de implementatie door onder andere het geven van trainingen en het opstellen van een handboek Crisisbeheersing. De bestuurlijke eindrapportage is  hier te downloaden en een artikel in het Magazine Nationale Veiligheid hier. In de februari-nummers (2013) is in zowel Brand&brandweer (Uitgever Sdu) als GRIP4 (Uitgever Sdu) aandacht besteed aan de crisisorganisatie in Drenthe.

De nieuwe werkwijze vergt vanzelfsprekend ook een andere wijze van evalueren van crisisoefeningen en daadwerkelijke crises. Crisislab heeft daarom de regio ondersteund met het opstellen van een evaluatieformat.

In de Volkskrant van vandaag staat naar aanleiding van de treinbotsing bij Amsterdam Centraal een interview met Ira Helsloot over een mogelijke risico-regelreflex: gordels in de trein. Klik hier om het interview te lezen. Er is ook een interview in het jongerenblad 7days verschenen.

Op 21 september aanstaande zal aan de Radboud Universiteit Nijmegen de oratie plaatsvinden van Ira Helsloot. Deze formele start van de leeropdracht Besturen van Veiligheid zal in het teken staan van de ‘narrige burger’. Geïnteresseerden in de relatie tussen bestuur, media, politiek en de wispelturige burger van Nederland zijn van harte welkom.

De leeropdracht Besturen van Veiligheid heeft van het Ministerie van Veiligheid en Justitie subsidie ontvangen om, passend bij het promotietraject van Arjen Schmidt, onderzoek te verrichten naar de Europese ontwikkelingen op het gebied van crisisbeheersing en rampenbestrijding en de (mogelijke) invloed daarvan op Nederland.

Crisislab organiseert samen met G4S en de regio Twente een nieuwe vorm van OvD-trainingen voor de brandweer. Gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten waaronder die uit het lopende promotieonderzoek van Jelle Groenendaal heeft Crisislab een nieuwe trainingsvorm ontwikkeld. Centraal staat niet langer de nadruk op het continue rationeel beschouwen van de brandweerinzet maar op het besef dat de OvD slechts een of twee essentiële beslissingen kan nemen. Voor meer informatie klik hier. Cruciaal is dan dat de OvD vervolgens ook toeziet op communicatie en bewuste monitoring. Dit jaar zullen alle officieren uit Gelderland Zuid deelnemen aan een driedaagse training volgens deze principes. De eerste twee trainingen hebben in maart plaatsgevonden en zijn door de deelnemers hoog gewaardeerd.

In het themanummer van GRIP4 vertelt Astrid Scholtens over de uitgangspunten van het landelijke project Slachtofferinformatiesystematiek. Deze uitgangspunten zijn de resultaten van een al eerder door Crisislab uitgevoerd onderzoek Slachtofferregistratie in redelijkheid en realiteit.

Ira Helsloot werd op 20 februari door Radio 1 geïnterviewd over het voorstel van Minister Opstelten om het aantal meldkamers van 25 tot 10 te verlagen. Klik hier om het interview terug te luisteren.

Crisislab ondersteunt inhoudelijk het project Bevolkingszorg op orde dat in opdracht van het Veiligheidsberaad wordt uitgevoerd onder voorzitterschap van Piet Bruinooge, burgemeester van Alkmaar en tevens voorzitter veiligheidsregio Noord Holland-Noord. Klik hier voor meer informatie.

In het eerste Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing van 2012 bespreken Ira Helsloot en Astrid Scholtens het boek ‘Hoe overleef ik een crisis? Hoe word je zelfredzaam bij rampen’ en legt Barry van ‘t Padje met Andrea Naphegyi uit wat de burger écht verwacht van risicocommunicatie door de overheid.

In opdracht van het programma Politie en Wetenschap (CPW) gaat Crisislab een onderzoek uitvoeren naar de effectiviteit van de briefing binnen de Nederlandse politie. Dit onderzoek moet inzicht geven in wat er in de communicatiewetenschappen en psychologie bekend is over de wijze waarop een briefing het beste vormgegeven kan worden wil deze ook daadwerkelijk bij uitvoerende politiemensen beklijven. Daarnaast probeert dit onderzoek te achterhalen wat de aantoonbare effectiviteit van de briefing is in de huidige praktijk. Hiertoe wordt een participatief onderzoek uitgevoerd in verschillende regio’s.

Het resultaat van dit onderzoek is hier terug te vinden.

Ira Helsloot is aangesteld als tijdelijk raadslid bij de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) ten behoeve van haar adviestraject over risico’s en verantwoordelijkheden. De ROB adviseert de regering over het functioneren en de inrichting van het openbaar bestuur in Nederland. In dit adviestraject buigt zij zich over de beste wijze waarop de Nederlandse overheid met risico’s en incidenten kan omgaan zodanig dat de overheid het vertrouwen van de Nederlandse burger behoudt.

Crisislab brengt op dit moment advies uit aan de Kirgizische overheid in opdracht van de Wereldbank over de herziening van haar inspectiestelsel. Een belangrijke rol is daarbij weggelegd voor nieuwe wet- en regelgeving met als doel het invoeren van een risicogericht inspectiebeleid, waarbij de te inspecteren bedrijven een garantie tegen onrechtmatige (lees corrupte) inspecties krijgen. Dit wordt onder andere gerealiseerd door meer transparantie te bieden middels het invoeren van een e-inspectieregister, waarin voor iedereen zichtbaar is welke bedrijven geïnspecteerd zijn (of gaan worden) en wat de resultaten van de inspectie zijn.

Tijdens de behandeling van vragen uit de zaal na de presentatie van Ira Helsloot bij de opening van de Noordelijke Meldkamer op 28 november kwam het niet functioneren van het sirenenetwerk aan bod. Deze stelling haalde de Leeuwarder Courant als ‘nieuws’. Voor de nuchtere Nederlandse burger was het echter helemaal geen nieuws zo bleek uit een mail die spontaan naar Crisislab werd gestuurd: de sirene is buiten en binnen slecht hoorbaar, de suggestie dat geluidswagens van de politie zouden helpen of dat de rampenzender meteen in de lucht komt wordt terecht niet geloofd en bij een ramp moet je sowieso voor jezelf zorgen. Voor de gehele tekst van de mail klik hier.

In het blad Gevaarlijke Lading betogen Ira Helsloot en Barry van ‘t Padje dat effectieve risicocommunicatie bestaat uit het communiceren van gevaar. Dus niet – zoals vaak wordt gedacht – uit geruststellen. De Nederlandse burger redeneert namelijk met gezond verstand en gelooft dat transportbedrijven vanuit weloverwogen eigenbelang de veiligheid op orde (willen) hebben. Maar als burgers het gevoel krijgen dat er iets wordt verzwegen, dan slaat de bezorgdheid toe. Klik hier voor het artikel en hier voor het onderzoek waar aan gerefereerd wordt.

Het onderzoek naar wat burgers écht verwachten van risicocommunicatie door de overheid, in opdracht van de Veiligheidsregio Utrecht, is afgerond. De belangrijkste verwachting van de burger is dat overheden integer handelen en communiceren. Enigszins contra-intuïtief bedoelt de burger hier ook mee dat overheden weerstand zouden moeten bieden tegen het opportunisme dat de burger soms zelf vertoont. Overheden moeten het algemeen belang voor ogen houden en zullen daarom noodzakelijkerwijs soms het belang van een individuele burger schaden. Daar eerlijk over communiceren is de strenge norm die de burger de overheid oplegt. Klik hier voor meer informatie.

De Adviesgroep Wonen en Cultuur waarvan Ira Helsloot lid is heeft in november haar advies uitgebracht aan de Minister van Infrastructuur en Milieu over de herziening van het omgevingsrecht. Een van de kernelementen van haar advies is het uitgaan van vier bestuurskundige principes bij de inrichting van de nieuwe Omgevingswet: ‘verantwoordelijkheid vergt bevoegdheid, gezag volgt maatschappelijk belang, financiering volgt gezag, advies dient gezag’. Op basis van deze principes is de adviescommissie tot 15 concrete aanbevelingen. Klik hier om het advies te downloaden.

In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie voert Crisislab onderzoek uit naar de vormgeving van crisiscommunicatie als beleidsinstrument op het terrein van voedselveiligheid. Doel van het onderzoek is om de inzichten uit de wetenschappelijke literatuur over crisiscommunicatie, in het bijzonder met betrekking tot voedselveiligheidsincidenten, bijeen te brengen op een wijze die bruikbaar is voor een beleidsverantwoordelijke afdeling en de directie Communicatie.