Elke bestuurder of volksvertegenwoordiger die beslissingen moet nemen over de energietransitie kent het onbevredigende gevoel wel. De energietransitie moet vanwege onder andere het grote risico op klimaatverandering. Maar onvermijdelijk introduceren we daarmee, als met elke menselijke activiteit, ook nieuwe risico’s. Bij de besluitvorming en in gesprekken met de samenleving komt dan de terechte vraag naar voren ‘hoeveel groter of kleiner zijn die nieuwe risico’s vergeleken met de bestaande risico’s die met het gebruik van fossiele brandstoffen samenhangen?’ Op die vraag was het lastig een precies antwoord te geven dat de samenleving inzicht geeft op gemeentelijk, provinciaal en nationaal niveau.

Het Bestuurlijk Overleg voor een Veilige Energietransitie in Nederland (BOVEN) heeft, mogelijk gemaakt door het ministerie van EZK en uitgevoerd door Crisislab, de handschoen opgepakt. We hebben een risicomengpaneel ontwikkeld: een instrument waarmee oude en nieuwe veiligheids- en gezondheidsrisico’s met elkaar vergeleken kunnen worden. Door de nieuwe initiatieven komt er zoals al gezegd vaak een nieuwe risicobron in de leefomgeving van omwonenden bij. Wat dikwijls vergeten wordt, is dat er hiermee ook een risicobron verdwijnt of vermindert. Met behulp van dit instrument kan dit nu wel inzichtelijk worden gemaakt.

Het risicomengpaneel bestaat uit vier producten:

• de bestuurlijke rapportage De risico’s van de energietransitie in perspectief. Hierin wordt uitgelegd hoe het risicomengpaneel is vormgegeven en op welke manier het instrument door bestuurders en volksvertegenwoordigers te gebruiken is als onderdeel van het besluitvormingsproces over initiatieven voor de energietransitie.
• een technisch achtergronddocument Risicomengpaneel – technische rapportage.
• een handleiding Risicomengpaneel – Handleiding waarin het gebruik van de tool, bijvoorbeeld door adviseurs, wordt uitgelegd.
• de tool zelf om risico’s met elkaar te vergelijken.