Promovendi
Op deze pagina treft u de afgeronde en nog lopende promotie-onderzoeken van Crisislab aan.
Lopend promotie-onderzoek
Marijn Helsloot – Radboud Universiteit Nijmegen
Het huidige risicobeleid rond Ontplofbare Oorlogsresten (OO) in Nederland gaat uit van een worstcasescenario benadering: er wordt niet gekeken naar het potentiële risico van OO maar enkel naar de mogelijkheid op aantreffen. Marijn Helsloot MSc, extern promovendus, zoekt in zijn promotie naar manieren om het explosievenbeleid in Nederland meer risicogericht te maken waarbij meer nadrukkelijk gekeken wordt naar zowel de kans op voorkomen van een incident als het mogelijke effect.
Van 2020 tot 2023 was Marijn werkzaam bij Crisislab waarin hij al diverse onderzoeken heeft uitgevoerd naar het explosievenbeleid in Nederland en tevens wetenschappelijke ondersteuning bood aan het samenwerkingsverband Samenwerking Infrabeheerders voor het Veilig Omgaan met de Ondergrond in Nederland (SIVOON).
Rowena Zweet – Radboud Universiteit Nijmegen
Rowena Zweet MSc is phd-student aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij voert een promotie-onderzoek uit naar proportioneel veiligheidsbeleid bij de toepassing van plasmatechnologie ter vervanging van andere processen in de chemische industrie. Ze wordt daarbij begeleid door Ira Helsloot.
Bernadette Holtkamp – Saxion Hogeschool
Mr. Bernadette (Detty) Holtkamp BN is werkzaam als hoofddocent/onderzoeker Safety & Security Management aan de Saxion Hogeschool (locaties Enschede, Deventer en Apeldoorn). Zij onderzoekt de ontwikkeling van Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR), thans ook Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (Ghor) genoemd, in de periode 1996 tot 2020.
De GHOR, het regionale construct voor de coördinatie van de geneeskundige hulpverlening bij rampen en crises, werd ruim twintig jaar geleden formeel opgericht. Tijdens de aanpak van een aantal grote rampen in de jaren negentig werd duidelijk dat de geneeskundige hulpdiensten onvoldoende gecoördineerd functioneerden. De GHOR moest hiervoor een oplossing bieden. Zij werd organisatorisch complex gepositioneerd op de verschillende bestuursniveaus en tussen twee departementen (BZK en VWS), hetgeen aanleiding gaf tot heftige bureaupolitieke conflicten.
De centrale vraag in deze casestudie is: hoe heeft de GHOR zich ontwikkeld in de periode 1996 tot 2020 en welke centrale actoren en contextuele factoren zijn hierop van invloed geweest. Bij centrale actoren valt te denken aan: de ministeries van BZK, VenJ, JenV, koepelorganisaties zoals GGD GHOR Nederland, (besturen van) veiligheidsregio’s, samenwerkingspartners binnen de witte kolom en andere kolommen etc. Bij relevante contextuele factoren valt te denken aan: de invloed van rampen in het verleden, wet-en regelgeving (zoals Wvr en Wpg) en beleid op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing. Gekeken wordt naar de verschillende ontwikkelingsfasen die de GHOR heeft doorgemaakt en wat haar toekomst is nu het multidisciplinaire GHOR-proces gaandeweg geïntegreerd is binnen de structuren van het reguliere monodisciplinaire acute zorgproces (Regionaal Orgaan Acute Zorg Regionale Ambulancevoorziening en Gemeentelijke Gezondheidsdienst).
Bas Heerma van Voss – De Nederlandsche Bank (per 1/9/2021)
Het lukt moderne staten maar slecht om de samenleving te beschermen tegen risico’s die wel groot zijn, maar niet acuut. Rationaliteit is soms ver te zoeken in het tegengaan van risico’s op een nucleaire ramp, de gevolgen van klimaatverandering, een pandemie of grote natuurrampen. Dit terwijl de samenleving wel verwacht van staten dat ze tegen dergelijke rampen wordt beschermd.
Het is een bekend feit dat mensen maar moeilijk kunnen omgaan met risico’s die veraf liggen, of risico’s met een kleine kans maar een hele grote impact – maar het is geen gegeven dat wat individuen niet kunnen, staten ook niet kunnen. Dit proefschrift onderzoekt wat de oorsprong is van het onvermogen van staten om rationeel te acteren tegen deze risico’s, wat er geleerd kan worden van positieve uitzonderingen en waar de mogelijkheden liggen voor verbetering.
Op 29 juni 2022 heeft Bas in De Balie tijdens een discussiebijeenkomst over ‘hoe rekening te houden met de volgende generaties’ een presentatie gegeven over zijn promotiewerk i.o. namelijk over de wijze waarop overheden omgaan met ‘lange termijn risico’s’.
Afgerond promotie-onderzoek
Christian Reuter – Onderzoek universiteit Darmstadt
A European Perspective on Crisis Informatics: Citizens’ and Authorities’ Attitudes Towards Social Media for Public Safety and Security
Sociale media maken tegenwoordig niet alleen deel uit van het dagelijkse leven en werk – zij worden (dus) ook gebruikt bij crises zoals COVID-19. Ook in die situaties gebruiken burgers sociale media om zichzelf te informeren of hun eigen inzet met die van andere burgers te coördineren. Om het publiek de weg te wijzen of het situationeel bewustzijn te vergroten, informeren hulpdiensten ook via de sociale media. Om deze processen te ondersteunen is het van groot belang om te weten hoe hulpdiensten en burgers handelen en om hun perceptie van sociale media in openbare veiligheid en beveiliging te onderzoeken.
Gebaseerd op de state of the art in ‘crisisinformatica’ bevat het proefschrift kwalitatieve en kwantitatieve studies over de houding van hulpdiensten en burgers in Europa ten opzichte van sociale media in noodsituaties. Grote representatieve studies zijn uitgevoerd in Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Italië̈.
Verder behandelt het proefschrift een aantal nieuwe concepten en technologieën voor sociaal mediagebruik door burgers en autoriteiten die empirische zijn geëvalueerd.
Het proefschrift kan hier worden gedownload.
Ron de Wit – Veiligheidsregio Twente
Burgers, bestuur en brandweer; studies naar waardering van brandweerzorg
Het PhD-onderzoek van Ron de Wit zet een eerste stap in het ‘meten’ van de waarde van brandweerzorg en het bekijken van het (potentiële) gebruik daarvan bij bestuurlijke keuzes over beleid. Het uitgangspunt is dat maatschappelijke besluitvorming over de brandweerzorg gebaat is bij redelijke en onderbouwde afwegingen tussen kosten enerzijds en de (waardering van) de opbrengsten anderzijds. Het principe van de maatschappelijke kosten-baten afweging als instrument voor het beoordelen van risicobeleid is daarom als vertrekpunt genomen. De baten zijn daarin de veiligheidsopbrengst en de waarde die de maatschappij daaraan toekent. Dat kan gaan om waardering van telbare opbrengsten in termen van minder slachtoffers of schade maar ook opbrengst in de zin van de waardering van burgers voor de bescherming die brandweerzorg hen biedt.
De resultaten kunnen door betrokkenen bij de brandweer gebruikt worden bij beleidsvraagstukken rondom brandweerzorg.
U kunt het proefschrift hier bestellen of hier downloaden.
Jelle Groenendaal – Crisislab
Commandovoering in frontlijnorganisaties
Dit PhD-onderzoek richt zich op de vraag of en hoe in frontlijnorganisaties leidinggevenden het commando kunnen voeren, dat wil zeggen dat leidinggevenden aanwezig zijn in de frontlijn en opdrachten geven die onmiddellijk moeten worden uitgevoerd. Hoewel hulpverleningsdiensten als brandweer en politie traditioneel dergelijke leidinggevende functies hebben, is nog weinig bekend over het effect van commandovoering in de praktijk.
Het promotieonderzoek van Jelle Groenendaal geeft een eerste inzicht in de mogelijkheden en randvoorwaarden voor commandovoering in frontlijnorganisaties en in verschillende methoden om dat verschijnsel te onderzoeken zoals serious gaming en het gebruik van helmcamera’s tijdens echte incidenten.
Jelle was tot 1 januari 2015 zowel onderzoeker als promovendus bij Crisislab. Op 29 juni 2015 is hij gepromoveerd aan de Radboud Universiteit Nijmegen, onder begeleiding van Ira Helsloot.
U kunt het proefschrift hier als pdf-bestand downloaden.
Vanaf 1 juli 2021 is Jelle associate onderzoeker bij Crisislab.
Bas Kolen – HKV Lijn in water
Certainty of uncertainty in evacuation for threat driven response
Wat is de beste evacuatiestrategie bij dreigende overstroming? Rampenplannen zetten vooral in op ‘preventief evacueren’. Maar dat is niet altijd haalbaar of slim? Inzetten op ‘verticale evacuatie’ als basisstrategie, naar een hogere verdieping of droge plek in het overstroomde gebied, is verstandiger, toont Bas Kolen in zijn proefschrift aan. ‘Nu kan het gebeuren dat we mensen de verkeerde kant op sturen.’ Als hulpmiddel heeft hij daarom ook een bijsluiter voor rampenplannen ontwikkeld.
Bas is op 9 oktober 2013 gepromoveerd aan de Radboud Universiteit Nijmegen, onder begeleiding van Ira Helsloot.
Het proefschrift van Kolen is gefocust op het organisatie- en besluitvormingsproces omtrent massa-evacuaties bij de dreiging van een grote ramp (bijvoorbeeld een overstroming) en de relatie tussen verschillende overheden, hulpverleningsdiensten en burgers. In het onderzoek staan de onzekerheden bij het herkennen van gevaar, het uitleggen van gevaar, de vertaling naar de impact, het besluitvormingproces over verschillende strategieën voor evacueren en de reacties van burgers en hulpverleningsdiensten centraal.
In het oktobernummer van het Magazine Nationale Veiligheid en Crisisbeheersing geeft Bas Kolen een indruk van enkele conclusies uit zijn onderzoek.
Een exemplaar van het proefschrift kan worden opgevraagd via: b.kolen@hkv.nl.
Margrethe Kobes – NIFV
De toepassing van serious gaming bij onderzoek naar het menselijk gedrag bij brand
Mensen gedragen zich in een noodsituatie anders dan in brandveiligheidsbeleid wordt aangenomen. Daardoor zijn brandveiligheidsmaatregelen in gebouwen niet voldoende effectief in geval van nood. Dit blijkt uit onderzoek door Margrethe Kobes, waarin ze met serious gaming de interactie tussen de mens en omgeving onderzocht. Op 25 oktober 2010 is Margrethe als eerste promovendus bij Crisislab gepromoveerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam, onder begeleiding van Ira Helsloot.
Voor het verkennen van de psychonomische wetmatigheden die ze zocht, ontwikkelde Kobes een nieuwe onderzoeksmethode die gebruik maakt van serious gaming. Daarmee kan het al of niet zelfredzame gedrag in noodsituaties op een virtuele, maar zeer realistische wijze worden onderzocht. Zo bleek dat laaggeplaatste groene vluchtbordjes effectiever zijn dan de gebruikelijke hooggeplaatste.
Een Nederlandse samenvatting van proefschrift van Margrethe kan hier gedownload worden, het hele Engelse proefschrift hier.