In opdracht van de Commissie Politie en Wetenschap (CPW) heeft Crisislab onderzoek verricht naar de ‘Politie in de netwerksamenleving’. Dit onderzoek is nu uitgegeven in de reeks Politiekunde van het Programma Politie en Wetenschap. Het onderzoek analyseert de opbrengst van de politiële netwerkfunctie voor de kerntaken opsporing en handhaving openbare orde en de sturing hierop in de gebiedsgebonden politiezorg.

De complexer wordende samenleving vraagt, zo stellen beleidsmakers en politieonderzoekers al jaren, om een politieorganisatie die als netwerkspeler – of zelfs netwerkregisseur – opereert in zich steeds uitbreidende veiligheidsnetwerken. Het doel is vooral om de politiefuncties handhaving openbare orde en opsporing effectief te kunnen vervullen. Of met participatie van de politie in netwerken dit doel ook wordt bereikt is nog nauwelijks onderzocht. 
In dit onderzoek worden beleid en praktijk daarom met elkaar geconfronteerd. Verder wordt gekeken naar sturing door politiechefs op het werk van deze netwerkers binnen de politie en de mening van netwerkpartners over de politie. 
De wijkagent wordt geconfronteerd met zich steeds uitbreidende en actievere veiligheidsnetwerken. Wijkagenten participeren zelf ook actief in deze netwerken en moeten daarbij het politiebeleid trotseren om effectief te zijn als netwerker. Ze delen informatie met hun partners terwijl juist de informatie haalfunctie van de politie in de netwerken ten behoeve van anderen in het korps en het wegzetten van oneigenlijke taken door de politie niet goed van de grond komen. 
De onderzoekers reflecteren daarom op het nut van netwerken door de wijkagenten, dat overigens slechts 8% van de tijd van wijkagenten in beslag neemt en ook nog eens grotendeels uit informeel netwerken bestaat. Gezien vanuit de kernfuncties van de politie, namelijk opsporing en handhaving van de openbare orde heeft netwerken geen duidelijke waarde voor de politie. Toch wordt de deelname van wijkagenten in de netwerken wel zeer gewaardeerd door partners, met name de uitstraling van de zogenaamde ‘zwaardmacht’ is een essentiële netwerkbijdrage volgens de partners. Daarnaast verbetert het de hulpverlening aan individuen en daarmee de leefbaarheid van de buurt. 
De onderzoekers concluderen dan ook dat de illusie moet worden losgelaten dat het netwerken van wijkagenten leidt tot het wegzetten van niet primair geachte politietaken. Toch houden de onderzoekers een pleidooi voor meer goede wijkagenten met een brede functie-invulling.

Auteurs: Ira Helsloot, Jelle Groenendaal & Eric Warners
Uitgever: Reed Business: Amsterdam
ISBN: 978-90-3524-623-2
Verschijningsdatum: september 2012

Het onderzoeksrapport is hier te lezen. De observatieverslagen die ten grondslag liggen aan het onderzoek zijn hier te lezen.