In opdracht van de Commissie Politie en Wetenschap (CPW) heeft Crisislab onderzoek verricht naar de wijze waarop Vaste Kern Leidinggevenden (VKL) van Teams Grootschalige Opsporing (TGO) in de praktijk omgaan met procesvalkuilen, waaronder tunnelvisie. Dit onderzoek is nu uitgegeven in de reeks Politiekunde van het Programma Politie en Wetenschap.

Het afgelopen decennium is binnen de opsporingspraktijk veel aandacht besteed aan het beter kunnen onderkennen en voorkomen van tunnelvisie in het opsporings- en vervolgingsproces, vooral bij de maatschappelijk ‘zwaarder’ ervaren misdrijven. Toch is tot op heden weinig empirisch onderzoek verricht naar de wijze waarop in de dagelijkse opsporingspraktijk met tunnelvisie wordt omgegaan. Bovendien is uit de literatuur bekend dat, naast tunnelvisie, ook andere procesaspecten van invloed (kunnen) zijn op de effectiviteit en efficiency van besluitvorming in rechercheteams.

In dit onderzoek wordt daarom onderzocht hoe Vaste Kern Leidinggevenden (VKL) van Teams Grootschalige Opsporing (TGO) in de praktijk omgaan met procesvalkuilen, waaronder tunnelvisie. Daarnaast wordt bekeken in hoeverre een serious game een geschikt instrument is om dit inzichtelijk te maken en of dit instrument ook voor leerdoeleinden gebruikt kan worden.

In de serious game blijken recherchemensen het gevaar van tunnelvisie breed te onderkennen. De keerzijde is dat de VKL-teams ‘onderzoeksenergie’ verspillen door juist slechts in zeer beperkte mate focus aan te brengen in het opsporingsonderzoek. Ook voor andere procesvalkuilen lijkt de opsporingspraktijk nog vatbaar.

De onderzoekers concluderen dat serious games bruikbaar zijn voor onderzoek naar besluitvorming door VKL-teams, maar dan wel als onderdeel van meerdere onderzoeksmethoden om een volledig beeld te krijgen. Daarnaast wordt geconcludeerd dat het gebruik van een serious game een nuttige bijdrage kan leveren aan de rechercheopleiding- en training. De serious game maakt procesmatige valkuilen bij het opsporingsonderzoek en de reactie van VKL-teams daarop voor henzelf inzichtelijk. Dit gebeurt bovendien op een leuke, goedkope en arbeidsextensieve manier en levert waardevolle inzichten op om onderwijs en training verder te verbeteren.

Auteurs: Ira Helsloot, Jelle Groenendaal & Barry van ‘t Padje
Uitgever: Reed Business: Amsterdam
ISBN: 978-90-352-4635-5
Verschijningsdatum: november 2012

Het volledige boek is hier te downloaden. Lees hier het nieuwsbericht op de website van de NOS over het onderzoek.