Lopende onderzoeken

In opdracht van het Zorg- en Veiligheidshuis Arnhem (ZVA) voert Crisislab een onderzoek uit om tot een evidence-based aanpak te komen voor de zorg- en veiligheidsproblematiek in de regio Arnhem.

De gemeente Amsterdam denkt momenteel na over nieuwe oeververbindingen specifiek voor voetgangers en fietsers over het IJ die Amsterdam Noord en Centrum beter moeten verbinden.

Het meest ver is de gemeente met het ontwerp voor de Oostbrug. Deze bestaat grof gezegd uit drie delen: een beweegbaar brugdeel (val) over een vaargeul, een tussendeel dat het IJ grotendeels overspant en nog een beweegbaar brugdeel (val) over een vaargeul.

Het brugontwerp brengt enkele bijzondere veiligheidsrisco’s met zich mee. In opdracht van het ingenieursbureau van de gemeente Amsterdam adviseert Crisislab over enkele aspecten. Zo is de vraag of het wereldwijd unieke brugontwerp bijzondere eisen stelt aan het openingsregime van de beweegbare brugdelen: kunnen de twee brugvallen gelijktijdig open kunnen staan (bediend kunnen worden) zonder onacceptabele veiligheidsrisico’s? En zo ja: aan welke voorwaarden moet dan worden voldaan? Ook is de vraag of de nabijheid van een chemische fabriek nog extra risico’s betekent.

In de herstelperiode na de Tweede Wereldoorlog zijn diverse nieuwe constructiemethodes gebruikt om hoogbouw te realiseren. Een betonbesparende methode was het gebruik van tralieliggers. Al deze hoogbouw is nu over de ‘ontwerpleeftijd’ heen zodat de vraag rijst wat een optimale lange termijn omgang is met deze constructies: versterken of sloop-nieuwbouw. Crisislab ondersteunt woningcorporatie Talis bij het nadenken over deze keuze voor een complex met tralieliggers.

De veiligheid van overwegen staat na enkele recente incidenten in het beleidsmatige brandpunt van belangstelling. Geconstateerd is dat er momenteel geen expliciete veiligheidsnormering beleidsmatig is vastgesteld zodat (ook) niet geanalyseerd kan worden of / welke overwegen voldoende veilig zijn.

Geen misverstand: er is vanuit de zijde van ProRail en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) al veel werk verzet en een aanzienlijke investering gepleegd om de volgens expert opinion meest risicovolle overwegen veiliger te maken.

In opdracht van het ministerie van I&W voert Crisislab een onderzoek uit naar hoe een veiligheidsnormering voor spooroverwegen er concreet uit zou kunnen zien, hoe deze concreet te berekenen en wat toepassing ervan laat zien voor de veiligheid van Nederlandse spooroverwegen.

We sluiten daarvoor aan bij het veiligheidskader voor spooractiviteiten dat ProRail met ondersteuning van Crisislab aan het ontwikkelen is. Het veiligheidskader i.o. bestaat uit strategische (bestuurlijke) uitgangspunten zoals dat het individueel risico normerend is volgens de gangbare Nederlandse beleidsmatige visie daarop (sinds de Nota Omgaan met Risico’s uit 1989) en uit rekenvoorschriften om de gevraagde berekeningen te kunnen maken.

Crisislab ondersteunt de OECD bij enkele projecten op het gebied van redelijk veiligheidsbeleid en slimme vergunningverlening voor de energietransitie in o.a. Litouwen.

Ook dit jaar ondersteunen wij de stichting werkgroep Bestuurlijk Overleg voor een Veilige Energietransitie in Nederland (BOVEN).

De stichting werkgroep BOVEN, waarin lokale en regionale collega-bestuurders zijn verenigd, is opgericht om lokale en regionale overheden te helpen bij de energietransitie. Bij de realisering van de energietransitie spelen lokale en regionale overheden immers een cruciale rol en komen bestuurders voor complexe opgaven te staan. Meer precies zoekt BOVEN naar manieren om het bestuurlijke perspectief op veiligheids- en gezondheidsrisico’s te combineren met de bestuurlijke opgave om de energietransitie te realiseren.

Onze ondersteuning bestaat in 2025 onder meer uit de volgende activiteiten:

• het organiseren van een symposium samen met het Veiligheidsberaad en representatie tijdens 2 RES-congressen
• het opstellen van een bestuurlijke handreiking over geothermie
• het beschrijven en analyseren van nog meer bestuurlijke ervaringen bij de totstandkoming van nieuwe energietransitie-initiatieven (die uit 2024 kunt u hier bekijken).

De afgelopen jaren hebben wij de werkgroep BOVEN onder meer ondersteund door:

• het beschrijven van bestuurlijke ervaringen over de realisatie van nieuwe energietransitie-initiatieven (2024).
• het schrijven van een bestuurlijk reflectiedocument over decentrale energieopslagsystemen (2024).
• het ontwikkelen van een instrument om risico’s integraal te kunnen afwegen (2023).
• het schrijven van de Bestuurlijke handreiking ‘Omgaan met waterstofrisico’s’ (2022)
• het organiseren van het symposium Burgerbetrokkenheid bij de risico’s en onzekerheden van de energietransitie en het opstellen van de leerpunten ervan in een rapportage (2022)
• het schrijven van de Bestuurlijke handreiking ‘Omgang met veiligheidsrisico’s van de energietransitie’ (2021)
• het uitvoeren van een onderzoek naar de (juiste) omgang met actiegroepen (2021).