Archief

Het onderzoek naar wat burgers écht verwachten van risicocommunicatie door de overheid, in opdracht van de Veiligheidsregio Utrecht, is afgerond. De belangrijkste verwachting van de burger is dat overheden integer handelen en communiceren. Enigszins contra-intuïtief bedoelt de burger hier ook mee dat overheden weerstand zouden moeten bieden tegen het opportunisme dat de burger soms zelf vertoont. Overheden moeten het algemeen belang voor ogen houden en zullen daarom noodzakelijkerwijs soms het belang van een individuele burger schaden. Daar eerlijk over communiceren is de strenge norm die de burger de overheid oplegt. Klik hier voor meer informatie.

De Adviesgroep Wonen en Cultuur waarvan Ira Helsloot lid is heeft in november haar advies uitgebracht aan de Minister van Infrastructuur en Milieu over de herziening van het omgevingsrecht. Een van de kernelementen van haar advies is het uitgaan van vier bestuurskundige principes bij de inrichting van de nieuwe Omgevingswet: ‘verantwoordelijkheid vergt bevoegdheid, gezag volgt maatschappelijk belang, financiering volgt gezag, advies dient gezag’. Op basis van deze principes is de adviescommissie tot 15 concrete aanbevelingen. Klik hier om het advies te downloaden.

In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie voert Crisislab onderzoek uit naar de vormgeving van crisiscommunicatie als beleidsinstrument op het terrein van voedselveiligheid. Doel van het onderzoek is om de inzichten uit de wetenschappelijke literatuur over crisiscommunicatie, in het bijzonder met betrekking tot voedselveiligheidsincidenten, bijeen te brengen op een wijze die bruikbaar is voor een beleidsverantwoordelijke afdeling en de directie Communicatie.

In het laatste Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing schrijft Ira Helsloot dat “de burger meer op de capaciteiten van de Nederlandse overheid in crisistijd vertrouwt dan gedacht” en dat “betere bovenregionale coördinatie” genoodzaakt is. Klik hier voor het eerste en hier voor het tweede artikel.

In een gastcolumn voor het blad De veiligheidsregio breekt Ira Helsloot een lans voor de komst van echte veiligheidsregio’s, waarin hulpverleningsdiensten integraal bestuurd worden en te dure en ineffectieve respons ingeruild wordt voor effectieve preventie. Klik hier om de column te downloaden.

In opdracht van het ministerie van BZK voert Crisislab onderzoek uit naar risicoaansprakelijkheid in de bouw. In 2008 heeft de commissie Dekker met betrekking tot het toezicht op de bouw de sturingsfilosofie “privaat wat kan, publiek wat moet” geformuleerd. Crisislab onderzoekt hoe een expliciete regeling voor aansprakelijkheidsstelling een instrument voor de overheid kan zijn om vertrouwen in marktpartijen te kunnen hebben en verantwoordelijkheid hard te maken. Klik hier voor meer informatie.

Crisislab ondersteunt de veiligheidsregio’s Gooi en Vechtstreek, Utrecht en Flevoland bij een heroriëntatie op de gemeentelijke processen. Het doel van deze heroriëntatie is om tot een realistische(re) (taak)invulling van de gemeentelijke processen te komen onder andere door een vereenvoudiging van de organisatie. Klik hier voor meer informatie.

Crisislab organiseert samen met G4S een nieuwe vorm van OvD-trainingen voor de brandweer. Gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten waaronder die uit het lopende promotieonderzoek van Jelle Groenendaal heeft Crisislab een nieuwe trainingsvorm ontwikkeld. Centraal staat niet langer de nadruk op het continue rationeel beschouwen van de brandweerinzet maar op het besef dat de OvD slechts een of twee essentiële beslissingen kan nemen. Voor meer informatie klik hier. Cruciaal is dan dat de OvD vervolgens ook toeziet op communicatie en bewuste monitoring. Pilots van deze nieuwe trainingen lopen dit najaar met officieren uit Amsterdam en Kennermerland. Volgend jaar zullen in ieder geval alle officieren uit Gelderland Zuid deelnemen.

Astrid Scholtens’ artikel Controlled Collaboration in Disaster and Crisis Management in the Netherlands, History and Practice of an Overestimated and Underestimated Concept is opgenomen in het volgend jaar te verschijnen boek Complexity in Organization Studies. Vanaf januari 2012 kan het boek hier besteld worden.

Per 1 september 2011 is Ira Helsloot benoemd als bijzonder hoogleraar Besturen van Veiligheid aan de Radboud Universiteit Nijmegen. De leeropdracht richt zich op het onderzoek naar het besturen van veiligheid in bredere zin, dat wil zeggen op de wijze waarop het openbaar bestuur veiligheidsbeleid ontwikkelt, vaststelt en uitvoert. Klik hier voor de volledige beschrijving van het onderzoeksprogramma van de leeropdracht. De leeropdracht wordt financieel mogelijk gemaakt door de Stichting Crisislab en Berenschot.

In een artikel voor het Magazine Nationale Veiligheid en Crisisbeheersing vergelijkt Ira Helsloot de reactie op de EHEC-uitbraak met een op het eerste gezicht totaal andere crisis: het instorten van een vijftal balkons van het splinternieuwe appartementencomplex Patio Sevilla in Maastricht in 2003 waarbij twee doden vielen. Aan de hand van deze vergelijking komt hij tot vier spanningsvelden waar crisismanagers in Nederland en Duitsland mee worstelden.

Crisislab adviseert momenteel de Azerbeidzjaanse overheid in opdracht van de Wereldbank over gebruik van risicogebaseerd en systeemgericht toezicht met name bij brandveiligheid en voedselveiligheid. Azerbeidzjan met de miljoenenstad Baku als hoofdstad is een snel groeiende economie die vooral op de olieopbrengsten drijft. De transitie van het Sovjet systeem van (de droom van) volledige toezicht naar een effectief en efficiënt toezichtstelsel waarbij vooral het midden- en kleinbedrijf niet ‘dood geïnspecteerd’ wordt is nog een lastige opgave. Ook adviseert Crisislab het Finse ministerie van Transport over de kosten en baten van investeringen in tunnelveiligheid.

In de nasleep van de brand in Moerdijk speelt de discussie over wie nu verantwoordelijk is voor het voorkomen en bestrijden van brand op chemische bedrijven. In de visie van Crisislab moet de eigen verantwoordelijkheid van de chemische industrie voorop staan. Voor de bestrijding betekent dat de chemische industrie zelf de middelen daartoe moet organiseren. Zie hier [p. 5 en 6] een artikel hierover in de nieuwsbrief van AYMA, het samenwerkingsverband van de Amsterdamse chemische industrie. Voor inspecties door de overheid betekent dit dat deze ook die verantwoordelijkheid moeten benadrukken (dit is overigens cf. de huidige visie op systeemgericht toezicht) en zich vooral moeten richten op bedrijven die vanwege lage marges de neiging hebben die eigen verantwoordelijkheid marginaal in te vullen. Klik hier voor interview hierover op radio 1.

Het vorig jaar verschenen Risico’s en redelijkheid is genomineerd voor de Publicatieprijs 2011 van de Stichting Maatschappij, Veiligheid en Politie.  Eind augustus zal een jury, onder leiding van prof. mr. Ybo Buruma, de winnaar bekend maken. Meer informatie over de publicatieprijs, de jury en de overige genomineerden kan binnenkort hier gevonden worden.

De brandweer Amsterdam-Amstelland heeft Crisislab gevraagd om te helpen bij het ontwikkelen van een Handreiking woningbrandrisicokaart. Deze handreiking wordt gemaakt voor alle brandweren in Nederland en beschrijft een methodiek voor het opstellen van een woningbrandrisicokaart. Een woningbrandrisicokaart laat zien welke huishoudens in een bepaald gebied wonen en op basis van sociaal-demografische en economische kenmerken een verhoogde kans op een woningbrand hebben. De handreiking wordt ontwikkeld in het kader van het Jan van der Heijden jaar in 2012 en wordt mede mogelijk gemaakt door het ministerie van BZK. Het project loopt tot december 2012. Klik hier voor meer informatie.

Op 13 april overhandigde Ira Helsloot tijdens een symposium het eerste exemplaar van de essaybundel ‘Veiligheid boven alles? Oorzaken en gevolgen van de risico-regelreflex’ aan minister Donner van BZK. In het Magazine Nationale Veiligheid doet Jan van Tol, programmaleider ‘Risico’s en verantwoordelijkheden’, verslag van het symposium. Klik hier voor het verslag. De essaybundel is verschenen in de Crisislab publicatiereeks. Klik hier voor een uitgebreide beschrijving en de mogelijkheid om de essaybundel te downloaden.

In opdracht van het Platform transportveiligheid heeft Crisislab n.a.v. diverse incidenten in de Schipholspoortunnel een onderzoek uitgevoerd naar het beter benutten en versterken van zelfredzaamheid bij brand in een spoortunnel. Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu is van mening dat de aanbevelingen uit het rapport overgenomen moeten worden. Klik hier voor een persbericht met meer informatie, hier voor een artikel van het NRC, hier van de NOS en hier in het Magazine Nationale Veiligheid. Het rapport kan hier gedownload worden.

Ira Helsloot heeft voor GRIP4 een essay geschreven over ‘de narrige burger en het warrige risicobeleid’. Zijn centrale stellingname is dat het risicobeleid zich baseert op onjuiste aannames over de irrationaliteit van de moderne burger. Klik hier om het essay te downloaden. Over hetzelfde onderwerp is onlangs ook het boek Risico’s en redelijkheid verschenen.

Het COT en Crisislab zijn door de VNG gevraagd om een bestuurskundig gefundeerde visie op het stelsel van fysieke veiligheidszorg te geven en wel in het bijzonder op de brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening, rampenbestrijding en crisisbeheersing. De kernvraag die beantwoord moet worden is: ‘Wat is noodzakelijk om van betekenisvolle (lokale) sturing van de fysieke veiligheidszorg te spreken?’

In januari van dit jaar is in Alert en op deze website een column van Ira Helsloot verschenen over de nieuwe Nederlandse ‘bordjescultuur’ [klik hier voor deze column]. Als voorbeeld van een nieuwe verrijking van de vaderlandse bordjescultuur werd het bordje ’slecht zicht door hoog maïs’ beschreven. Even later vonden wij en anderen nieuwe (inter)nationale voorbeelden. Enkele daarvan zijn nu hier te vinden. Heeft u ook mooie voorbeelden van de nieuwe bordjescultuur? Mail ze naar info@crisislab.nl.