Archief

In een podcast van het BNR-programma Boekestijn en De Wijk pleit Ira Helsloot voor meer redelijkheid in de aanpak van het coronavirus. De podcast kunt u hier beluisteren.

Het artikel van Arnout Jaspers is daartoe zeer lezenswaardig: Relativerend rekenen aan Covid-19.

Een greep uit andere uitingen in de media:

18 maart 2020: Samen met hoogleraar Arjen Boin en emeritus hoogleraar Abram de Swaan reflecteert Ira Helsloot in een artikel in het NRC op de toespraak van premier Rutte van afgelopen maandagavond naar aanleiding van (de aanpak van) het coronovirus.

13 maart 2020: In De Volkskrant en het Parool legt Ira Helsloot uit waarom het niet verstandig is om als coronamaatregel de scholen te sluiten.

27 februari 2020: In de podcast De Dag van NPO Radio1 pleit Ira Helsloot ervoor om te accepteren dat een uitbraak van het coronavirus er komt, en dat dit duidelijk aan de burgers gecommuniceerd moet worden.

Samen met hoogleraar Arjen Boin en emeritus hoogleraar Abram de Swaan reflecteert Ira Helsloot in een artikel in het NRC op de toespraak van premier Rutte van afgelopen maandagavond naar aanleiding van (de aanpak van) het coronovirus.

Ira Helsloot is regelmatig in het nieuws over (de aanpak van) het coronavirus.

In De Volkskrant en het Parool legt hij bijvoorbeeld uit waarom het niet verstandig is om de scholen sluiten.

Binnen de politie-eenheid Den Haag is, met ingang van januari 2017, gestart met een proef waarin door een WO-jurist juridisch advies wordt gegeven bij TGO- onderzoeken. Om te kunnen bepalen of deze nieuwe adviserende rol als onderdeel van de politiële opsporing definitief geïmplementeerd zou moeten worden, heeft Crisislab in opdracht van het Programma Politie en Wetenschap een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit en meerwaarde van deze functie.

Een eerste observatie was dat er geen criteria zijn om de opbrengst van de juridische advisering te kunnen bepalen. Het bepalen van de criteria om de effectiviteit en daarmee de (al dan niet) meerwaarde van de juridische advisering aan te tonen is dan ook onderdeel van ons verkennende onderzoek (geworden).

Op basis van de bevindingen van de drie gevolgde onderzoekslijnen in dit onderzoek concluderen we dat de juridische advisering bij de TGO-onderzoeken effectief is gebleken in de zin dat:

– de juridische advisering inmiddels door een groot deel van de TGO-leden wordt omarmd; nagenoeg iedereen was enthousiast over de inbreng en vond het een zinvolle aanvulling op de eigen taken. Inmiddels is een werkwijze ontstaan waarin de juridisch specialist door de teamleiding wordt uitgenodigd om gedurende het TGO-onderzoek mee te lezen en waar nodig te adviseren.

– de juridische advisering door de deskundigheid en het tactvolle optreden van de juridisch specialist ook daadwerkelijk wordt geaccepteerd; de adviezen zijn gegeven, zijn nagenoeg allemaal overgenomen, tenzij door verandering van omstandigheden, zoals de bekentenis van een verdachte, het advies zijn relevantie verliest.

– er een kwalitatieve verbetering zichtbaar is van de TGO-dossiers op drie van de vier criteria die we hebben bekeken (o.b.v. nul- en éénmeting) en mogelijk het gevolg is van de juridische advisering.

Cruciaal voor de besluitvorming over de continuering van de juridische advisering is volgens ons dat op een punt nog voortgang geboekt moet worden. Uit eerder onderzoek weten we dat de neiging bij de politie (en OM) bestaat om door te blijven rechercheren. Dit deels uit angst voor een negatief rechterlijk oordeel over de juridische kwaliteit van het opsporingsdossier. Wij verwachtten dat de invloed van ‘goede’ juridische advisering zou leiden tot meer juridische kwaliteit (en dat blijkt gezien het voorgaande dus het geval) maar daarom ook tot vertrouwen dat met minder omvang van dossiers en bewijsvoering kan worden volstaan. Dit is echter het enige criterium waarop niet positief is gescoord in de éénmeting. Het kan in die zin dus ook niet verbazen dat het opinieonderzoek uitwees dat de politieorganisatie en het OM blij is met juridische adviezen die tot meer dichtspijkeren leiden en niet meteen zitten te wachten op juridische advisering die zich ook ten doelt stelt om minder omvang van dossiers en bewijsvoering te bereiken. Wij denken daarom dat de politieorganisatie en de juridische adviseurs ook expliciet als doel moeten benoemen dat hogere juridische kwaliteit samen moet gaan met een verminderde bewijsomvang.

Dit onderzoek was gericht op de inzet van de juridisch specialist bij TGO-onderzoeken. Er lijkt alle aanleiding om de inzet van juristen ook te overwegen op andere terreinen van de politiële opsporing, zoals bij de Districtsrecherche (DR) of bij Veel voorkomende criminaliteit (VVC). Voor de beleidsdoelstellingen en voor de latere evaluatie ervan, kunnen de geformuleerde criteria worden benut als doelstellingen en als maatstaven.

De rapportage kunt u hier downloaden.

In opdracht van de regionale ambulancedienst Brabant Midden-West-Noord heeft Crisislab een doorlichting uitgevoerd van het advies van Ambulancezorg Nederland voor het aanschaffen van persoonlijke beschermingsmiddelen voor ambulancepersoneel bij een terroristische aanslag.

Een eerste conclusie is dat de aanbevolen beschermingsmiddelen niet passen bij het optreden van ambulancepersoneel zoals in de procedures beschreven. Een tweede conclusie is dat het juist gebruik van de middelen een intensieve training vergt en daarmee een investering die niet proportioneel is met de kans op een aanslag. De regionale ambulancedienst heeft de bevindingen van onze doorlichting bestuurlijk omarmd.

Het rapport is hier te downloaden.

In Trouw legt Ira Helsloot uit hoe het komt dat de roep om een vuurwerkverbod steeds groter wordt (bij ten minste de politiek).

Het artikel in hier te vinden.

In opdracht van de gemeente Amsterdam heeft Crisislab een evaluatie uitgevoerd naar de uitvoerbaarheid van het nieuwe stedelijk evenementenbeleid dat sinds maart 2018 van kracht is. Het gaat om evenementen die in de openbare ruimte plaatsvinden en waarvoor op basis van een Algemene Plaatselijke Verordening een vergunning verleend moet worden. Het meest belangrijke doel van het nieuwe beleid is om een balans te vinden tussen een stad waar goed georganiseerde evenementen kunnen plaatsvinden en het inperken van overlast voor bewoners. Het beleid stelt vooral extra eisen aan de aspecten geluid, duurzaamheid, ecologie en locatieprofielen.

De rapportage kunt u hier downloaden.

De rapportage is op 17 december 2019 aan de gemeenteraad van Amsterdam gestuurd. De raadsbrief treft u hier.

De ervaringen met de crisisorganisatie in Twente die op basis van wetenschappelijk onderzoek al eerder in Drenthe door Crisislab is ontwikkeld en met ondersteuning van Crisislab ook in Twente is geïmplementeerd zijn (nog steeds) positief. De kern van (beide) crisisorganisaties is een klein, flexibel en slagkrachtige tweelaagse crisisorganisatie zodat, waar nodig, snelle besluitvorming kan plaatsvinden.

De ervaringen kunt u hier lezen.

Speciaal voor de calamiteitencoördinatoren (CaCo’s) van Twente heeft Crisislab een opleiding ontwikkeld. De kern van de opleiding wordt gevormd door het FAB-CM model dat we hebben ontwikkeld. Door de CaCo’s in opleiding is deze opleiding positief ontvangen.

De reacties kunt u hier lezen.

In opdracht van het Programma Duurzame Veiligheid 2030 heeft Crisislab een onderzoek uitgevoerd naar de wijze waarop Nederlandse Brzo-bedrijven en veiligheidsregio’s naar omwonenden over de specifieke risico’s van de Brzo-bedrijven communiceren en of dit op basis van de wetenschappelijke inzichten hierover ook effectief gebeurt (dat wil zeggen of het beoogde doel ook wordt bereikt).Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de Roadmap 3 ‘Transparante en beveiligde sector’ dat onderdeel uitmaakt van het Programma Duurzame Veiligheid 2030.

Op 10 december 2019 zijn verschillende evaluaties die in het kader van het schietincident in Utrecht dat op 18 maart 2019 plaatsvond en in opdracht van de gemeente Utrecht zijn opgesteld, openbaar geworden. Een van de evaluaties is uitgevoerd door Crisislab. Deze evaluatie richt zich op het monodisciplinaire optreden van de gemeente, dat wil zeggen op de uitvoering van de gemeentelijke bevolkingszorgprocessen, waaronder crisiscommunicatie.

De samenvatting van de evaluatie treft u hier.

Het Platform Integrale Veiligheid Hoger Onderwijs (IV-HO) heeft met ondersteuning van Crisislab een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de mate waarin hoger onderwijsinstellingen bij vraagstukken rond zorgwekkend gedrag samenwerken met ketenpartners uit de veiligheidsketen, waaronder politie, gemeente en veiligheidshuis.

De verkenning geeft inzicht in de mate van samenwerking tussen hoger onderwijsinstellingen en deze ketenpartners bij vraagstukken rond zorgwekkend gedrag, de behoeften die er zijn ten aanzien van een verdere ontwikkeling hiervan en de belemmeringen die hierbij meespelen.

De verkenning is hier te vinden.

In opdracht van de veiligheidsregio Twente heeft Crisislab een opleiding voor calamiteitencoördinatoren (CaCo’s) op de meldkamer ontwikkeld. De kern van de opleiding wordt gevormd door het door Crisislab ontwikkelde FAB-CM model waardoor CaCo’s op kritieke momenten het verschil kunnen maken. Meer informatie over het FAB-CM model vindt u hier.

Op 1 november 2019 is de CityDeal Zorg voor Veiligheid in de stad afgesloten. Dit was een samenwerking tussen zes gemeenten en het Rijk om te experimenteren met zorginitiatieven die tot aantoonbaar minder criminaliteit en overlast moesten leiden. Ira Helsloot was hier de landelijk projectleider van. In haar eindrapportage heeft de landelijke projectleiding de resultaten van het langjarige traject samengevat. De stuurgroep heeft een slot-statement uitbracht dat gedeeld wordt door alle betrokken gemeenten en dat gemeenten oproept vooral in te zetten op het gebruik van bewezen effectieve interventies.

In de rubriek ‘de kwestie’ van De Telegraaf van zaterdag 12 oktober 2019 betoogt Ira Helsloot waarom hij de noodkreet van Erik Akerboom, dat de politie een vuurwerkverbod niet kan handhaven, niet terecht vindt.

Vanuit het programma ‘De Zorg Brandveilig’, een initiatief vanuit de Brancheorganisaties Zorg, het ministerie van VWS en Brandweer Nederland, wordt een risicogestuurde aanpak van brandveiligheid in de zorg gestimuleerd. Hiertoe is onder andere de webapplicatie BrandWijzer ontwikkeld, in samenwerking met meerdere deskundige partijen, waaronder Crisislab.

Deze applicatie is toegelicht in een webinar. Hierin leggen deskundigen die betrokken zijn bij BrandWijzer, waaronder Carel Kijne namens Crisislab, uit wat de achtergrond en toepasbaarheid is van BrandWijzer. Ook worden vragen beantwoord die tijdens het webinar gesteld konden worden.

De webinar kunt u hier terug kijken.

Het hooglerarenpanel waar Ira Helsloot lid van is, heeft in augustus 2019 een advies uitgebracht over de berekening van en omgang met het risico van geïnduceerde aardbevingen voor infrastructuur in Groningen. Het advies is hier te vinden en maakt onderdeel uit van een hele reeks van andere adviezen.

De minister van van EZK heeft het advies overgenomen in het vaststellingsbesluit gaswinning 2019-2020.

Het hooglerarenpanel heeft al vaker adviezen omtrent de gaswinning in Groningen uitgebracht. Deze kunt u hier vinden.

In opdracht van ProRail heeft Crisislab in de maanden november 2018 – april 2019 een onderzoek uitgevoerd naar vijf ‘incidenten’ die in de zomer van 2018 plaatsvonden op het emplacement Kijfhoek te Zwijdrecht. De centrale vraag die beantwoord wordt is: is het toeval dat deze vijf ‘incidenten’ hebben plaatsgevonden of zijn er structurele veiligheidsproblemen aan te wijzen die de incidenten mede hebben veroorzaakt? We maken daarbij onderscheid tussen arbo-incidenten die de gezondheid van werknemers bedreigen en externe veiligheid incidenten die de omgeving van Kijfhoek bedreigen.

De rapportage kunt u hier downloaden.

Lees hier de reactie van ProRail op de rapportage.

De rapportage is op 12 juni 2019 door de staatssecretaris Infrastructuur en Waterstaat middels een brief aan de Tweede Kamer aangeboden.

Ira Helsloot is sinds medio 2019 de nieuwe voorzitter van de Stichting railAlert. Deze stichting houdt zich als onafhankelijke brancheorganisatie onder meer bezig met de verbetering van de veiligheid in de railinfrabranche, maakt bindende afspraken met onder meer railinfrabeheerders, aannemingsbedrijven, ingenieursbureaus, werkplekbeveiligingsbedrijven en andere stakeholders die in deze branche werkzaam zijn. Ook stelt railAlert regels op voor veiligheidsopleidingen en -examens (persoonscertificering) en product- en systeemcertificering. In railAlert participeren onder meer landelijk railinfrabeheerder ProRail en regionale metro- en trambedrijven als GVB (regio Amsterdam), HTM (regio Den Haag), RET (regio Rotterdam) en U-OV (regio Utrecht).

Het persbericht van de Stichting railAlert kunt u hier lezen.

In opdracht van Politie en Wetenschap heeft Crisislab een observatief onderzoek uitgevoerd naar het straatgezag van de politie in Nederland. Onderzoekers zijn daarvoor met politiemensen van acht basisteams tijdens hun dienst meegelopen. De centrale vragen in het onderzoek waren: heeft de politie straatgezag bij de gewone burger, welke factoren zijn daarvoor bepalend en wat is de motivatie van burgers om te gehoorzamen?

Het antwoord op de eerste vraag is een volmondig ‘ja’. Maar liefst 92% van de 210 mensen gehoorzaamden aan alle oproepen van de politiefunctionaris. Veruit de meeste mensen (82%) deden dit ook nog eens zonder protest. Dit staat haaks op het overheersende beeld dat er iets mis zou zijn met het straatgezag van de politie.

Het antwoord op de tweede vraag is dat het geven van een ‘bevel’ door de politiefunctionaris tot significant minder gehoorzaamheid bij de burger leidt. Het vragen om medewerking leidt juist tot significant meer gehoorzaamheid. Vele andere factoren blijken echter niet van significante invloed op de mate van gehoorzaamheid te zijn, zoals ervaring, geslacht, huidskleur van of pet dragend door de politiefunctionaris. Opvallend is dat het geven van uitleg bij de oproep niet tot meer (of minder) gehoorzaamheid leidt, terwijl dit in eerdere studies wel wordt gesuggereerd.

Innerlijke overtuiging is het belangrijkste motief voor burgers om te gehoorzamen en niet te protesteren: men voelt een geïnternaliseerde verplichting om te gehoorzamen en vindt het vervolgens niet passen om tegen, in dit geval, de politie te protesteren die gewoon zijn werk doet.

De rapportage is hier te downloaden.

Zowel De Volkskrant als de NOS hebben aandacht aan ons onderzoek besteed.

Een resumé van ons onderzoek is te vinden in de opiniesectie van een aantal regionale kranten.