Archief

De bestuurlijke werkgroep BOVEN, die door Crisislab wordt ondersteund, heeft twee reflectiedocumenten voor lokaal bestuurders opgesteld m.b.t. de energietransitie.

Het decentraal bestuur ervaart het realiseren van de energietransitie als een topprioriteit. Provincies en gemeenten doen daarom alles wat in hun macht ligt om initiatieven te bevorderen. Niet altijd, mogelijk zelfs meestal niet, is de veiligheidskennis over de energietransitie zo ‘af ’ dat een definitieve en volledige veiligheidsafweging op dit moment gemaakt kan worden voor een concreet nieuw energietransitie-initiatief. Toch moeten decentraal bestuurders beslissen.

In het reflectiedocument Bestuurders aan het woord over veiligheidsrisico’s in de energietransitie vertelt een aantal lokale bestuurders over hun bestuurlijke ervaringen met initiatieven om de energietransitie binnen hun gemeente te (kunnen) realiseren. De aandacht richt zich daarbij, gezien de opdracht van de werkgroep BOVEN, op de omgang met veiligheidsrisico’s die daarmee gepaard zouden kunnen gaan. Collega-bestuurders kunnen deze ervaringen gebruiken bij de ontwikkelingen in hun eigen gemeente of provincie.

Het reflectiedocument kunt u hier downloaden.

Er zullen meerdere andere ervaringen volgen die u in de rubriek ‘bestuurlijke ervaringen’ op de website van BOVEN kunt lezen.

In het reflectiedocument Worstelen met decentrale energie-opslagsystemen en hun risico’s gaan we in op een specifiek initiatief: de op dit moment meest kansrijk ogende decentrale energie-opslagsystemen op huishoud- en buurtniveau, d.w.z. thuisbatterijen respectievelijk buurtbatterijen. Deze energieopslagsystemen zijn volgens ‘de wereld van B’ van het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie noodzakelijk omdat bij decentrale energieopwekking met zon en wind er een fluctuerend aanbod en een fluctuerende vraag is, en de decentraal opgewekte energie dan niet verloren hoeft te gaan. Vanzelfsprekend betekent dit iets voor lokale bestuurders die in hun keuzes zowel de lokale voordelen als risico’s moeten afwegen. In het bijzonder zal de vergunningverlening voor decentrale energieopslagsystemen op buurtniveau veelal door het lokaal bevoegd gezag gebeuren. Omdat in die besluitvorming altijd ruimte is voor een bestuurlijke afweging, is bestuurlijk inzicht in de (mogelijke) risico’s van decentrale energieopslagsystemen gewenst. Lokale bestuurders kunnen met de kennis in dit reflectiedocument (meer) gevoel krijgen bij de bestuurlijke afwegingen die daarvoor moeten plaatsvinden.

Het reflectiedocument kunt u hier downloaden.

Beide reflectiedocumenten zijn op 27 juni 2024 tijdens het symposium ‘Risks and Energy Transition’ door burgemeester Arno Bonte, tevens BOVEN-lid, aan Caroline Kollau, Directeur Generaal Klimaat en Energie van het ministerie van EZK overhandigd.

Hans Smit, Ira Helsloot, Kees Kramers hebben voor Arts en Auto een opiniestuk geschreven over de administratieve last die alle verantwoordingsregels in de zorg met zich meebrengen. Deze zijn zorgprofessionals al jaren een doorn in het oog. Maar waar komen die regels nu vandaan?

Het opiniestuk kunt u hier lezen.

ProRail heeft als uitvloeisel van haar missie en visie als kernresultaat benoemd ‘een veilig en betrouwbaar spoor’. De te behalen kernresultaten zijn verder geconcretiseerd in 7 strategische prioriteiten. Eén van die prioriteiten is het opstellen van een integrale lange-termijn-ontwikkelagenda voor het spoor. Een geoperationaliseerde visie op wat ‘goede’ veiligheid op het spoor is, is daartoe noodzakelijk.

Crisislab heeft de afdeling veiligheid ondersteund met het opstellen van een proportioneel veiligheidskader om veiligheidsrisico’s onderbouwd af te kunnen wegen. Zoals altijd moeten verschillende vormen van veiligheid (mede vanwege de discussies met andere (overheids)partijen) immers afgewogen worden met elkaar en met andere belangen die door het spoorvervoer worden gediend. Meer precies helpt het veiligheidskader het managementniveau om op een integrale manier de verschillende ‘soorten’ veiligheid waar ProRail mee van doen heeft, af te wegen zoals arboveiligheid van werkenden aan het spoor, spoorveiligheid van de infrastructuur voor reizigers, verkeersveiligheid van reizigers die overwegen passeren, en de omgevingsveiligheid vanwege ongevallen op het spoor. In het bijzonder zijn in het veiligheidskader begrippen als ‘ALARP’ en ‘standstill’ meetbaar gedefinieerd.

Een concept van het veiligheidskader is in de zomer van 2023 vastgesteld door de directie van ProRail (de ExCo) met als opdracht om het kader op de werking in de praktijk te beproeven op twee actuele casus, namelijk het botsrisico op (emplacementen met) seinen met doorschietlengtetekorten en het ontsporingsrisico als gevolg van afschuiving van de baan of baaninstabiliteit. De uitkomst van deze succesvolle beproeving heeft in het tweede kwartaal van 2024 geleid tot de beslissing door de ExCo om het veiligheidskader Wanneer is het veilig genoeg? definitief vast te stellen.

ProRail kan dit veiligheidskader ook gebruiken in discussies met andere (overheids)partijen in het kader van vergunningverlening of toezicht.

Op 27 juni a.s. organiseert het ministerie van EZK een internationale conferentie in de Sociëteit De Witte, Plein 24 Den Haag.

Thema is de balans tussen risico’s en maatschappelijk belang van de energietransitie. Tijdens de conferentie waar Ira Helsloot een workshop verzorgt, worden ook twee reflectiedocumenten van de werkgroep BOVEN openbaar gemaakt, getiteld 1) Bestuurders aan het woord over veiligheidsrisico’s in de energietransitie en 2) Worstelen met decentrale energieopslagsystemen en hun risico’s.

Crisislab ondersteunt de werkgroep BOVEN al een aantal jaren.

De volgende sprekers gaan tijdens de conferentie nader in op de vele dilemma’s rond het thema:

• Maxim Februari (de bekende auteur en rechtsfilosoof)
• Florentin Blanc (directeur Institute for Regulatory Innovation, Delivery and Effectiveness)
• Maria Henneman (bestuursvoorzitter Rathenau Instituut, lid OVV)
• Sandor Gaastra (secretaris-generaal bij het ministerie van EZK)
• Afke van Rijn (directeur-generaal bij het ministerie van IenW)
• Arno Bonte (wethouder Helmond)
• Mireille van Ark (adjunct-hoofdredacteur RTL Nieuws)

’s Middags zijn er workshops onder leiding van hoogleraren van King’s College London, University Stavanger, Radboud Universiteit, Universiteit Utrecht en Technische Universiteit Delft.

Inschrijven kan voor de hele dag of voor een dagdeel.

Meer informatie over het programma en de mogelijkheid tot registratie vindt u op de website van de conferentie.

Het Kenniscentrum Ontplofbare Oorlogsresten ondersteunt gemeenten op verschillende wijzen in de omgang met ontplofbare oorlogsresten (OO).

In opdracht van het kenniscentrum OO heeft Crisislab een handvat opgesteld voor hoe gemeenten hun OO-beleid kunnen baseren op de in Nederland gangbare bouwstenen voor risicomanagement. Het handvat maakt inzichtelijk welke afwegingen daarbij nodig zijn.

Later dit jaar wordt het handvat Omgaan met risico’s van ontplofbare oorlogsresten; een handvat voor Nederlandse gemeenten voor risicomanagement in de omgang met ontplofbare oorlogsresten gepubliceerd en zal dan ook op onze website te downloaden zijn.

Parallel aan het opstellen van het handvat is ook een OO-risicomatrix opgesteld waarin het type OO wordt afgezet tegen verschillende elementen van proportioneel OO-beleid. Deze OO-risicomatrix is nog in ontwikkeling en zal op een later moment worden gepubliceerd.

De burgemeester lijkt in onze waarneming steeds meer een nieuwe scheidsrechtersfunctie op veiligheidsgebied te krijgen. Het lijkt erop dat mede dankzij de regionalisering van vergunningverlening en veiligheidsadvies alleen het college van B&W nog integraal wil denken. Binnen dat college wordt dan al snel naar de burgemeester gekeken om als scheidsrechter op te treden. Zonder VAR is dat een riskante taak. In het artikel ‘VAR gezocht’ in de veiligheidseditie 2024 van het Burgemeestersblad leggen Ira Helsloot en Astrid Scholtens uit waarom.

In opdracht van de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Groningen en de gemeente Rotterdam heeft Crisislab in 2021 een onderzoek uitgevoerd naar de veiligheid van beweegbare bruggen in Nederland.

Voor het geheel aan beweegbare bruggen in Nederland geldt dat de reguliere veiligheidsnorm van een individueel overlijdensrisico van één op de honderdduizend jaar (10^-5) ruim gehaald wordt. De feitelijke onveiligheid ligt honderdmaal lager, rondom de 10^-7. Ons eindrapport Nog meer investeren, een brug te ver? geeft een voorgestelde berekeningswijze om bestuurlijk vast te stellen dat 10^-5, net als op andere domeinen in Nederland, de te behalen norm is.

De bevindingen zijn nu ook internationaal gepubliceerd in het tijdschrift Journal of Risk Analysis and Crisis Response. Het artikel ‘Additional Safety Measures for Movable Bridges, A Bridge Too Far? A Calculated Approach on Proportional Safety for Movable Bridges in the Netherlands’ kunt u hier vinden.

In opdracht van de gemeente Amsterdam heeft Crisislab in 2021 een onderzoek uitgevoerd naar de organisatie van het toezicht op de horeca en evenementen. Meer precies hebben we gekeken hoe het huidige toezichtbeleid en de organisatie van het toezicht op de horeca en evenementen van de gemeente Amsterdam geoptimaliseerd kan/moet worden om als gemeente redelijkerwijs te kunnen zeggen dat men inzicht en controle heeft over de risico’s die zich kunnen voordoen.

Sinds 2010 hebben zich verschillende wijzigingen voorgedaan in de organisatie van het toezicht op horeca en evenementen binnen de gemeente Amsterdam. Zo is in het Bestuursakkoord 2006-2010 afgesproken dat er gewerkt gaat worden met één horecahandhaver voor milieugericht toezicht, werd in 2013 het rijkstoezicht op de naleving van de Drank- en horecawet (DHW) gedecentraliseerd waardoor de toezichthoudende taken zonder de toekenning van extra toezichtcapaciteit bij de gemeente kwam te liggen en is in 2019 de oprichting van de stedelijke organisatie Toezicht & Handhaving Openbare Ruimte (THOR) gerealiseerd. Hierbij zijn medewerkers van de afdelingen Handhaving Openbare Ruimte (HOR) van de stadsdelen samen met die van de stedelijke organisatie Handhaving en Toezicht overgegaan naar THOR.

Het is met name de laatstgenoemde wijziging die een langer lopende ambtelijke discussie over de verdeling van de toezichtstaken op horeca en evenementen heeft versterkt: een deel van de toezichtstaken op de horeca werd tot 2019 uitgevoerd door medewerkers van HOR. Na de overgang naar THOR zijn deze losgelaten omdat het management van THOR zich heeft gericht op haar beschreven opdracht, het toezichthouden op de openbare ruimte. De discussie liep daarvoor ook al omdat het bedrijvenbestand, het aantal evenementen en het aantal meldingen van inwoners over horeca is toegenomen zonder dat er toezichtcapaciteit is bijgekomen. De afgelopen jaren is dan ook veel gesproken tussen THOR, de afdelingen Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) in de stadsdelen, het Stedelijk Evenementenbureau (SEB) en de directie Openbare Orde en Veiligheid (OOV) over de organisatie van het toezicht. Dit leidde echter niet tot een voor alle partijen bevredigende oplossing.

Crisislab is gevraagd om de discussie te beslechten.

Uitgangspunt van de gemeente Amsterdam is dat ieder organisatieonderdeel zich voor de hele stad inzet, dat wil zeggen voor zowel het stedelijk- als het stadsdeelbelang. Voor de organisatie van het toezicht is voor ons het uitgangspunt dat de voor het toezicht op de horeca en evenementen gemandateerde dagelijks besturen (db’s) van de stadsdelen een toezichtorganisatie hebben (VTH) die op basis van een decentrale afweging van prioriteiten wordt ingezet. Onze meest centrale aanbeveling is daarmee dat het wenselijk is om naar bestuurlijk geaccordeerd risicogericht toezicht te gaan.

De rapportage Naar risicogestuurd toezicht kunt u hier downloaden.

De rapportage is als bijlage opgenomen bij de Raadsinformatiebrief van 24 januari 2024.

De bodem van de Noordzee is van groot belang voor Nederland, zowel voor het leggen van infrastructuur voor de energietransitie als voor zandwinning voor de kustbescherming. In de omgang met Ontplofbare Oorlogsresten (OO) wordt een zogenaamde worstcase aanpak gehanteerd: uitgaande van het ergst denkbare scenario worden maatregelen genomen. In het huidige scenario wordt op basis van vooronderzoeken vastgesteld welke explosieven in het projectgebied kunnen liggen. Vervolgens worden beheersmaatregelen getroffen, die veelal bestaat uit detectie, waarna gemeten objecten verwijderd of vermeden worden.

Nog meer dan op het land is er met betrekking tot OO in de Noordzee een grote mate van leemte in kennis. Zo blijkt altijd uit vooronderzoek dat er een kans op aanwezigheid OO is, waardoor ook ten alle tijden beheersmaatregelen (dus voornamelijk ‘detectie’) zullen moeten worden getroffen. Dit kost de samenleving jaarlijks een groot bedrag aan directe en indirecte kosten. Niet alleen vanwege de beheersmaatregelen die op de Noordzee moeten worden getroffen bij het realiseren van projecten, maar ook vanwege de mogelijkheden die hierdoor onbenut worden gelaten.

In opdracht van TenneT en Rijkswaterstaat heeft Crisislab onderzoek gedaan naar het objectieve risico van Ontplofbare Oorlogsresten in de Noordzee waarbij zowel naar baggerwerkzaamheden als het installeren van kabels is gekeken. We toetsen dit aan de generieke norm voor veiligheid in Nederland. Aanvullend is er een maatschappelijke kosten-batenanalyse uitgevoerd.

De studie laat zien dat het OO-risico bij het installeren van kabels in de Noordzeebodem kleiner is dan eens per honderdduizend jaar, waarmee het voldoet aan de reguliere maatstaf voor het individueel risico in Nederland. Tegelijkertijd zien we dat het risico van werken op zee groter is dan het OO-risico voor medewerkers die kabels installeren. Dit betekent dat het risico op overlijden groter is door het treffen van maatregelen dan zonder.

Door een gebrek aan data hebben we dit voor baggerwerkzaamheden nog niet aan kunnen tonen. Er zijn indicaties dat dit ook het geval is voor baggeraars, bijvoorbeeld dat er al tienduizenden explosieven zijn opgevist met slechts twee dodelijke incidenten waarbij het explosief aan boord explodeerde.

Een maatschappelijke kosten-batenanalyse laat zien dat de kosten van de huidige maatregelen disproportioneel zijn, zowel bij het installeren van kabels als bij baggerwerkzaamheden.

De rapportage kunt u binnenkort hier downloaden.

De gemeente ‘s-Hertogenbosch heeft in oktober 2023 nieuw beleid vastgesteld voor de omgang met Ontplofbare Oorlogsresten (OO). De doelstelling van het beleid is zorg te dragen voor een eenduidige, proportionele omgang met OO bij processen en werkzaamheden binnen de gemeente ’s-Hertogenbosch. Dit zijn ruimtelijke ontwikkelingen bij eigen werkzaamheden (als werkgever) en werkzaamheden door derden (als opdrachtgever). De gemeente heeft de proportionele omgang met OO vastgelegd in een Nota Ontplofbare Oorlogsresten.

Crisislab heeft mogen helpen bij het opstellen van de Nota Ontplofbare Oorlogsresten. Proportioneel veiligheidsbeleid houdt volgens Crisislab in dat 1) het rekening houdt met zowel kans als effect, 2) risico’s waardevrij worden omschreven en 3) het gebaseerd is op een maatschappelijke kosten-batenanalyse. Deze drie aspecten hebben een plaats gekregen in de nota. Voor de nota heeft Crisislab een kennisdocument over de risico’s van OO geschreven. De nota treft u hier en ons kennisdocument hier.

De nota past vanzelfsprekend bij de uitkomsten van eerder onderzoek van Crisislab voor het Kenniscentrum OO waarin de taken en bevoegdheden die gemeenten hebben bij de omgang met OO zijn beschreven inclusief eventuele onduidelijkheden over de invulling ervan (de zogenaamde witte vlekken).

Friso de Zeeuw en Ira Helsloot hebben in twee opinie-artikelen in de NRC en de Volkskrant de huidige te eenzijdige focus op de risico’s die industriële activiteiten onvermijdelijk met zich mee brengen bekritiseerd:

In de NRC van 9 oktober (en 8 oktober in de online-versie) betogen ze dat de recente rapportage van het RIVM die alleen kijkt naar de risico’s die Tata veroorzaakt nodeloze onrust veroorzaakt omdat het RIVM geen context biedt waaruit blijkt dat de extra risico’s helemaal niet zo groot zijn. Uit een reactie van het RIVM blijkt dat zij hier bewust voor kiest. Lees hier het antwoord van Ira en Friso op die reactie van het RIVM.

In de Volkskrant van 23 oktober 2023 leggen ze uit dat de huidige juridisering een zinvol publiek debat over wat maatschappelijk aanvaarbare risico’s zijn niet helpt. De niet door de redactie ingekorte versie vindt u hier.

In opdracht van woningcorporatie Portaal heeft Crisislab een onderzoek uitgevoerd uit naar de brand in Arnhem die op 18 juni 2023 plaatsvond en waarbij vier woningen geheel zijn uitgebrand nadat in een van de woningen brand was uitgebroken. De brandweer kon de brand vanwege de bijzondere bouwwijze gedurende lange tijd niet bedwingen. Het betreft zogenaamde nul op de meter woningen (NOM-woningen) waarvan Portaal graag wilde weten wat de invloed van de specifieke kenmerken daarvan op het brandverloop is geweest en of deze kenmerken proportioneel zijn aan te passen om het evident ongewenste brandverloop te voorkomen.

De rapportage kunt u hier downloaden.

Elke bestuurder of volksvertegenwoordiger die beslissingen moet nemen over de energietransitie kent het onbevredigende gevoel wel. De energietransitie moet vanwege onder andere het grote risico op klimaatverandering. Maar onvermijdelijk introduceren we daarmee, als met elke menselijke activiteit, ook nieuwe risico’s. Bij de besluitvorming en in gesprekken met de samenleving komt dan de terechte vraag naar voren ‘hoeveel groter of kleiner zijn die nieuwe risico’s vergeleken met de bestaande risico’s die met het gebruik van fossiele brandstoffen samenhangen?’ Op die vraag was het lastig een precies antwoord te geven dat de samenleving inzicht geeft op gemeentelijk, provinciaal en nationaal niveau.

Het Bestuurlijk Overleg voor een Veilige Energietransitie in Nederland (BOVEN) heeft, mogelijk gemaakt door het ministerie van EZK en uitgevoerd door Crisislab, de handschoen opgepakt. We hebben een risicomengpaneel ontwikkeld: een instrument waarmee oude en nieuwe veiligheids- en gezondheidsrisico’s met elkaar vergeleken kunnen worden. Door de nieuwe initiatieven komt er zoals al gezegd vaak een nieuwe risicobron in de leefomgeving van omwonenden bij. Wat dikwijls vergeten wordt, is dat er hiermee ook een risicobron verdwijnt of vermindert. Met behulp van dit instrument kan dit nu wel inzichtelijk worden gemaakt.

Het risicomengpaneel bestaat uit vier producten:

• de bestuurlijke rapportage De risico’s van de energietransitie in perspectief. Hierin wordt uitgelegd hoe het risicomengpaneel is vormgegeven en op welke manier het instrument door bestuurders en volksvertegenwoordigers te gebruiken is als onderdeel van het besluitvormingsproces over initiatieven voor de energietransitie.
• een technisch achtergronddocument Risicomengpaneel – technische rapportage.
• een handleiding Risicomengpaneel – Handleiding waarin het gebruik van de tool, bijvoorbeeld door adviseurs, wordt uitgelegd.
• de tool zelf om risico’s met elkaar te vergelijken.

In het voorjaar van 2022 heeft Crisislab in opdracht van diverse provinciale en gemeentelijke brugbeheerders een onderzoek uitgevoerd naar de feitelijke (on)veiligheid van beweegbare bruggen en in dat licht advies gegeven over de proportionaliteit van huidige en toekomstige veiligheidsmaatregelen. In ons onderzoeksrapport Nog meer investeren, een brug te ver? hebben we het individueel overlijdensrisico (IR) berekend voor een gemiddelde wegverkeersdeelnemer en deze afgezet tegen de reguliere veiligheidsnorm in gangbaar Nederlands veiligheidsbeleid.

De provincie Noord-Holland heeft Crisislab naar aanleiding van dit eerdere onderzoek gevraagd om eenzelfde methode toe te passen om sluisbeheerders advies te geven over proportioneel veiligheidsbeleid voor sluizen in Nederland.

In ons onderzoeksrapport De sluizen open voor nieuwe investeringen? hebben we daarom het IR berekend voor een gemiddelde vaarverkeersdeelnemer (uitgesplitst naar beroeps- en pleziervaartuigen) en deze afgezet tegen de hierboven genoemde veiligheidsnorm.

We concluderen dat het IR voor pleziervaart ruim voldoet aan de norm. Voor beroepsvaart geldt dat het IR niet voldoet aan de norm. Tegelijkertijd stellen we vast dat uit de incidenthistorie blijkt dat incidenten in of bij sluizen lang niet altijd overduidelijk aan de sluis te wijten zijn, maar meer aan de risico’s van beroepsvaart (zoals het knappen van trossen). De sluisbeheerder is maar één van de verantwoordelijke partijen voor de veiligheid van sluizen, waardoor veiligheidsmaatregelen van sluisbeheerders zich altijd zullen moeten verhouden tot de inspanningen van andere stakeholders in de beroepsvaart.

De rapportage kunt u hier lezen.

In de gemeente Nijmegen worstelen gebouweigenaren (woningbouwcorporatie) en overheidsinstanties (gemeente, brandweer en omgevingsdienst) met de vraag hoe om te gaan met gelijkwaardige oplossingen om met name verouderde gebouwen op een proportionele wijze brandveilig te krijgen. Onderkend werd door alle partijen dat het ingewikkeld is voor overheidsadviseurs om de verantwoordelijkheid te dragen voor een gelijkwaardige oplossing die immers per definitienet van de standaardregels afwijkt.

Crisislab is in eerste instantie gevraagd om het proces te begeleiden om tot een nieuwe praktijk van advisering, toezicht en handhaving op brandveiligheid te komen, waarin de eigen verantwoordelijkheid van de gebouweigenaar meer centraal staat. In samenspraak met een breed samengestelde werkgroep vanuit alle betrokken organisaties is een andere invulling van het proces van vergunningverlening voorgesteld die vanaf 2017 in een pilotfase ‘proportionele brandveiligheid’ met betrokken partijen is uitgeprobeerd.

De pilot heeft gedurende de eerste twee jaar geleid tot een aantal procesdocumenten die zijn vastgesteld door alle pilotdeelnemers. De proof of the pudding was echter de toepassing in een drietal concrete casus. De eerste casus zou daarbij parallel aan de nieuwe wijze van vergunningverlening ook nog ‘ouderwets’ getoetst worden door de VRGZ en ODRN. In 2022 heeft de stuurgroep geconstateerd dat deze eerste casus leek te zijn vastgelopen op een verschil in inzicht tussen de adviseurs van het bevoegd gezag en die van Talis. Een tussentijdse gang naar landelijke adviescommissie gelijkwaardigheid had daarin ook geen oplossing gebracht.

Op verzoek van de stuurgroep heeft Crisislab een evaluatie van het proces uitgevoerd gericht op een doorstart van de pilot. De conclusie moest echter zijn dat voor die doorstart geen draagvlak was.

De evaluatie vindt u hier en de brief waarmee deze door het college aan de Nijmeegse raad is aangeboden hier.

In het tijdschrift Blauw roept Ira Helsloot de politie op om te investeren in gebiedsgebonden politiezorg door het doorbreken van de noodhulpfixatie.

U kunt het artikel hier lezen.

Al eerder riepen Astrid Scholtens en Ira Helsloot in het tijdschrift Burgemeester van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters de burgemeesters op om de politie hierbij te helpen. Dit artikel kunt u hier lezen.

De huidige praktijk is dat wanneer er gewerkt wordt in gebieden met een verhoogde kans op aanwezigheid van ontplofbare oorlogsresten (in jargon: verdacht gebied), de mogelijke explosieven worden opgespoord óf dat werkzaamheden onder begeleiding van een OOO-deskundige plaatsvinden. Dit laatste is het geval ook bij handboringen.

Crisislab heeft samen met Samenwerking Infrabeheerders voor het Veilig Omgaan met de Ondergrond in Nederland (SIVOON) een onderzoek uitgevoerd naar het risico van het zetten van handmatige boringen in verdacht gebied. De conclusie is helder: met een eenvoudige veldwerkinstructie is het risico nihil en bijvoorbeeld veel kleiner dan het werken met andere gevaarlijke stoffen. Het treffen van onnodige beheersmaatregelen is niet alleen onredelijk maar kan bovendien tot onveilige situaties leiden.

In NG Infra Magazine is een artikel gepubliceerd over dit onderzoek. In het artikel roepen we op tot een ‘goed gesprek’ om de arbeidssituatie werkelijk veiliger te maken. Het artikel is hier te vinden.

Astrid Scholtens en Ira Helsloot roepen in het tijdschrift Burgemeester van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters (editie 104) burgemeesters op om de politie te helpen de noodhulpfixatie te doorbreken zodat zij zich echt kan ontwikkelen tot de gewenste verbindende politie.

Het artikel kunt u hier lezen.

Ira Helsloot doet dezelfde oproep aan de politie in het tijdschrift Blauw. Dit artikel kunt u hier lezen.

Het is voor de overheid altijd van belang om rationeel en proportioneel veiligheidsbeleid na te streven. Veiligheidseuro’s kunnen immers maar een keer worden uitgegeven. Het disproportioneel investeren in kleine risico’s (in plaats van in grote risico’s) is daarmee juist onveilig. ‘Baat het niet dan schaadt het niet’ is daarmee niet correct.

Een belangrijke voorwaarde voor proportioneel veiligheidsbeleid is het inzichtelijk maken van het objectieve risico. Als het om het beleid rondom ontplofbare oorlogsresten (OO) die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn achtergebleven in de bodem gaat, is het belangrijk om rekening te houden met zowel de kans als het effect van mogelijke explosie. Het huidige beleid heeft vooral aandacht voor het mogelijk grote effect van de uitwerking (en daarmee dus niet naar de kans). Om meer inzicht te krijgen in het objectieve risico (dus de kans dat een OO) hebben we daarom een overzicht opgesteld met al de bij ons bekende incidenten met OO. Wij danken de experts van Rijkswaterstaat (van Programma’s, Projecten en Onderhoud (PPO)) voor de input die zij hebben geleverd.

Het overzicht met incidenten kunt u hier vinden.

Het is een uitgebreide zoektocht geweest om tot deze lijst met OO-gerelateerde incidenten te komen, waarbij we verschillende bronnen hebben geraadpleegd. Desondanks is het natuurlijk mogelijk dat dit overzicht niet volledig/compleet is. Mochten er incidenten missen, dan vullen we deze graag aan. Hiervoor hebben wij een aantal spelregels bedacht. Deze spelregels staan ook in de lijst met incidenten.

Wij nodigen iedereen uit om deze lijst aan te vullen zodat we een (nog) completere objectieve risico-inschatting kunnen maken en we Nederland op deze manier samen een stukje veiliger kunnen maken!

Ira Helsloot herhaalt in een interview met arbo-online de mantra van Crisislab aan de hand van concrete voorbeelden. Alle veiligheidsbeleid heeft ook negatieve effecten zodat je kosten en baten van veiligheidsmaatregelen goed moet afwegen. Daarbij kun je niet zomaar vertrouwen op modellen die door voorzichtige, smal denkende experts in elkaar zijn gezet. Gezond verstand om een vergelijk te maken met andere dagelijkse risico’s en op basis daarvan stoer te adviseren en beslissen is noodzakelijk, zo stelt hij.

Het online-artikel kunt u hier lezen.

Het artikel is ook verschenen in het blad Arbo wat u hier kunt downloaden.