Archief

De adviescommissie Wonen en Cultuur, waarvan Ira Helsloot lid is, pleit in een tussentijds briefadvies (klik hier voor de bijlage) aan het ministerie van Infrastructuur en Milieu voor een aantal snelle acties vooruitlopend op het vaststellen van de beoogde nieuwe Omgevingswet. Deze ‘quick wins’ moeten ervoor zorgen dat het Nederlandse overheidsbeleid past bij de crisisomstandigheden waarin de bouwsector verkeert. Onderdeel van het advies is de aanbeveling om het veiligheidsbeleid in de verschillende beleidsdomeinen op elkaar af te stemmen: daar waar in hetzelfde geografische gebied enerzijds voor het overstromingsrisico met een kans van 1 op de 10.000 jaar wordt gerekend is het niet redelijk om anderzijds een kans van 1 op de miljoen jaar (met de bijbehorende kosten) aan bouwactiviteiten op te leggen.

De commissie ‘Bevolkingszorg op orde’ heeft onder leiding van Piet Bruinooge, burgemeester van Alkmaar en portefeuillehouder gemeenten in het Veiligheidsberaad, een rapport opgesteld die uitgaat van een nieuwe visie op bevolkingszorg tijdens crises. Het Veiligheidsberaad heeft op 28 september ingestemd met het rapport, onderschrijft de visie en wil het komende jaar vooral gebruiken voor discussie en evaluatie. Ira Helsloot maakte deel uit van de commissie, Astrid Scholtens ondersteunde de commissie. De rapportage kunt u hier downloaden.

Naar aanleiding van zijn oratie aan de Radboud Universiteit Nijmegen was Ira Helsloot de afgelopen week veelvuldig in het nieuws.

In de Volkskrant van 20 september staat een interview over nodeloze veiligheidsmaatregelen die Nederland miljarden kosten. Een voorbeeld is het plan om hoogspanningslijnen voor 1.7 miljard euro te begraven en bewoners in de buurt uit te kopen om de kans op een half leukemie geval per jaar uit te bannen. Klik hier voor het interview, hier voor het hoofdredactioneel commentaar van de Volkskrant en hier voor een verzameling twitterberichten over het interview.

In een brief aan de Volkskrant in reactie op het interview reageert de heer Doejaren op Ira’s stelling dat de uitgave van miljoenen aan vijf nooduitgangen in een tunneltje van nog geen 100 meter een verspilling van middelen is. Ira’s antwoord is hier beschikbaar.

In nrc.next stond een factcheck over Ira’s stelling dat de overheid jaarlijks 1.7 miljard euro voor één leukemiegeval per jaar over heeft. Deze stelling werd (na een rectificatie) beoordeeld als ‘waar’.

In EenVandaag van 20 september werd Ira Helsloot geïnterviewd over disproportionele en doorgeschoten veiligheidsmaatregelen. In de uitzending komt onder andere de discussie over hoogspanningslijnen, BSE-beleid en legionellapreventie aan bod. Klik hier om het interview terug te kijken.

Op de website van Elsevier bespreekt wetenschapsredacteur Simon Rozendaal Ira’s oratie en gaat hij in op de vraag wanneer risicobeleid te ver doorschiet.

In een  column voor het Dagblad van het Noorden beschrijft Dirk Stelder hoeveel de veiligheidsmaatregelen rond een willekeurig kruispunt tegenwoordig kosten. Klik hier om de column te lezen.

De Commissie Fundamentele Verkenning Bouw (Commissie Dekker) pleitte in 2008 voor een radicale nieuwe sturingsfilosofie in het bouwdomein: ‘privaat wat kan, publiek wat moet’. Om de aanbeveling van de commissie in te vullen heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken onderzoeken uit laten voeren naar instrumenten voor private kwaliteitsborging (Stichting Bouwkwaliteit), motieven voor private kwaliteitsborging (Spekking C&R) en aansprakelijkheid in de bouw (Crisislab). Deze onderzoeken zijn nu hier beschikbaar. Het laatste onderzoek wordt binnenkort ook gepubliceerd in de crisislabreeks.

In opdracht van de Commissie Politie en Wetenschap (CPW) heeft Crisislab onderzoek verricht naar de ‘Politie in de netwerksamenleving’. Dit onderzoek is nu uitgegeven in de reeks Politiekunde van het Programma Politie en Wetenschap. Het onderzoek analyseert de opbrengst van de politiële netwerkfunctie voor de kerntaken opsporing en handhaving openbare orde en de sturing hierop in de gebiedsgebonden politiezorg.

De complexer wordende samenleving vraagt, zo stellen beleidsmakers en politieonderzoekers al jaren, om een politieorganisatie die als netwerkspeler – of zelfs netwerkregisseur – opereert in zich steeds uitbreidende veiligheidsnetwerken. Het doel is vooral om de politiefuncties handhaving openbare orde en opsporing effectief te kunnen vervullen. Of met participatie van de politie in netwerken dit doel ook wordt bereikt is nog nauwelijks onderzocht. 
In dit onderzoek worden beleid en praktijk daarom met elkaar geconfronteerd. Verder wordt gekeken naar sturing door politiechefs op het werk van deze netwerkers binnen de politie en de mening van netwerkpartners over de politie. 
De wijkagent wordt geconfronteerd met zich steeds uitbreidende en actievere veiligheidsnetwerken. Wijkagenten participeren zelf ook actief in deze netwerken en moeten daarbij het politiebeleid trotseren om effectief te zijn als netwerker. Ze delen informatie met hun partners terwijl juist de informatie haalfunctie van de politie in de netwerken ten behoeve van anderen in het korps en het wegzetten van oneigenlijke taken door de politie niet goed van de grond komen. 
De onderzoekers reflecteren daarom op het nut van netwerken door de wijkagenten, dat overigens slechts 8% van de tijd van wijkagenten in beslag neemt en ook nog eens grotendeels uit informeel netwerken bestaat. Gezien vanuit de kernfuncties van de politie, namelijk opsporing en handhaving van de openbare orde heeft netwerken geen duidelijke waarde voor de politie. Toch wordt de deelname van wijkagenten in de netwerken wel zeer gewaardeerd door partners, met name de uitstraling van de zogenaamde ‘zwaardmacht’ is een essentiële netwerkbijdrage volgens de partners. Daarnaast verbetert het de hulpverlening aan individuen en daarmee de leefbaarheid van de buurt. 
De onderzoekers concluderen dan ook dat de illusie moet worden losgelaten dat het netwerken van wijkagenten leidt tot het wegzetten van niet primair geachte politietaken. Toch houden de onderzoekers een pleidooi voor meer goede wijkagenten met een brede functie-invulling.

Auteurs: Ira Helsloot, Jelle Groenendaal & Eric Warners
Uitgever: Reed Business: Amsterdam
ISBN: 978-90-3524-623-2
Verschijningsdatum: september 2012

Het onderzoeksrapport is hier te lezen. De observatieverslagen die ten grondslag liggen aan het onderzoek zijn hier te lezen.

In de Gelderlander van 7 september staat een interview met Ira Helsloot over nutteloze veiligheidsvoorzieningen waar bestuurders toe besluiten omdat ze de angst van burgers voor bepaalde risico’s overschatten. Het interview kan hier gedownload worden.

In het augustusnummer van de SITRAP van Brandweer Amsterdam-Amstelland is een artikel verschenen waaraan Jelle Groenendaal heeft meegewerkt over de interactie tussen (zelf)redzame treinreizigers en professionele hulpverleners bij de treinbotsing bij Westerpark in Amsterdam. Deze casus illustreert mooi het jarenlange wetenschappelijke onderzoek dat laat zien dat burgers bij (grootschalige) ongevallen zelfredzaam en redzaam zijn. Daarnaast maakt deze casus wederom duidelijk dat operationele professionals op het uitvoerende niveau effectief gebruik weten te maken van de hulp van burgers met specifieke kennis en vaardigheden, maar dat het initiatief hiervoor wel van burgers moet komen. Het artikel uit de SITRAP is hier te lezen. Een langere versie van het artikel is te lezen op de website van de Brandweer Amsterdam-Amstelland.

In GRIP4 van augustus staat een interview met Ira Helsloot over de toekomst van de veiligheidsregio. Ira beargumenteert dat veiligheidsregio’s eerst echt eens over alle spoedeisende hulp zouden moeten gaan, zodat op veel terreinen te dure en ineffectieve respons ingeruild kan worden voor effectieve preventie . Klik hier voor het interview.

Ira Helsloot heeft als redacteur samen met Arjen Boin (Universiteit Utrecht) Brian Jacobs (Straffordshire University) en Louise K. Comfort (University of Pittsburgh), het boek Mega-crises: Understanding the Prospects, Nature, Characteristics, and the Effects of Cataclysmic Events uitgebracht. In het boek beschrijven verschillende toonaangevende internationale wetenschappers een turbulente wereld met nieuwe ‘mega-crises’ die bestaande wetenschappelijke en bestuurlijke lessen over crisisbeheersing en rampenbestrijding opnieuw ter discussie stellen. Belangrijke onderwerpen die in het boek behandeld worden zijn de H1N1-pandemie, orkaan Katrina, voedselveiligheid en de economische crisis. Het boek kan hier besteld worden.

In een artikel in de Volkskrant van 4 augustus reageert Ira Helsloot op Zweedse onderzoekers die concluderen dat ‘menselijk gedrag in leven-of-dood situaties (…) zich het beste laat typeren door de uitdrukking: iedere man voor zichzelf’. Deze conclusie gaat volgens Helsloot veel te ver. Het artikel is hier beschikbaar.

Op 21 september aanstaande zal aan de Radboud Universiteit Nijmegen de oratie van Ira Helsloot plaatsvinden. De formele start van de leeropdracht Besturen van Veiligheid  is getiteld ‘Veiligheid als (bij)product; Over beleidsontwikkeling in interactie tussen bestuurders, adviseurs en narrige burgers’.  U bent bij deze van harte uitgenodigd. De uitnodiging en inschrijfkaart is met meer informatie hier beschikbaar. U kunt zich ook via e-mail bij Frank Tetterroo (f.tetteroo@crisislab.nl) aanmelden.

In het magazine Nationale veiligheid en crisisbeheersing is een artikel verschenen over het project waarin de bevolkingszorg kritisch door de veiligheidsregio’s Gooi en Vechtstreek, Utrecht en Flevoland tegen het licht is gehouden. Crisislab was penvoerder van dit project. Het doel van de bezinning was om tot een realistische(re) (taak)invulling van de bevolkingszorg te komen onder andere door een vereenvoudiging van de organisatie. Op 16 mei jl. werden de bevindingen door Martin Overeem (projectleider) overhandigd aan de drie coördinerend gemeentesecretarissen van de regio’s Gooi en Vechtstreek, Utrecht en Flevoland. Klik hier voor het artikel en hier voor meer informatie over het traject en de publicatie.

In BLAD magazine van de Regionale Milieudienst West-Brabant staat een verslag van de externe veiligheidsdag West-Brabant. Doel van de dag was om verschillende deskundigen aan het woord te laten over de laatste stappen om externe veiligheid te borgen in lokaal beleid. Ira Helsloot beargumenteert dat de ‘valkuil voor deskundigen op het gebied van externe veiligheid is dat zij zich afsluiten voor de omgeving, zich terugtrekken in hun vakgebieden en zich niet afvragen wat een bestuurder met hun adviezen moet’. Klik hier om het verslag te downloaden.

In GRIP4 presenteert Astrid Scholtens in een essay de visie van de commissie Bruinooge op de gemeentelijke bevolkingszorg. Voor de commissie stond de vraag centraal wat burgers redelijkerwijs met bevolkingszorg zelf kunnen doen en wat zij aanvullend van de overheid kunnen verwachten? Op basis van de visie worden prestatie-eisen geformuleerd die ‘voor eens en altijd’ duidelijk moet maken wat minimaal wordt verstaan onder adequate bevolkingszorg. Deze worden in september verwacht. Klik hier om het essay uit GRIP4 te downloaden en hier voor meer informatie.

De adviescommissie Bouwen en Cultuur (waarvan Ira Helsloot lid is) heeft een briefadvies aan de Vaste Kamercommissie Infrastructuur en Milieu gestuurd over de noodzaak van het zo snel mogelijk permanent maken van de Crisis- en herstelwet in verband met de huidige bouwcrisis. Deze wet implementeert een van de bestuurlijke principes die volgens Crisislab essentieel zijn bij onder andere het besturen van veiligheid: ‘je gaat erover of je gaat er niet over’, met andere woorden gezag en financiële verantwoordelijkheid liggen bij dezelfde overheid.

Crisislab ondersteunde de veiligheidsregio’s Gooi en Vechtstreek, Utrecht en Flevoland bij een fundamentele bezinning op de bevolkingszorg. Het doel van de bezinning was om tot een realistische(re) (taak)invulling van de bevolkingszorg te komen onder andere door een vereenvoudiging van de organisatie. Op 16 mei jl. werden de bevindingen door Martin Overeem (projectleider) overhandigd aan de drie coördinerend gemeentesecretarissen van de regio’s Gooi en Vechtstreek (rechts), Utrecht (midden) en Flevoland (links). De rapportage Nodig of overbodig? is hier te bestellen.

Onder eindredactie van Ira Helsloot is op woensdag 9 mei een essay over de noodzaak en complexiteit van bestuurlijke integrale afwegingen rondom het groepsrisico gepresenteerd op een bestuurlijk symposium georganiseerd door de provincie Noord-Brabant. Het essay is hier te downloaden. In het Brabants Dagblad is een korte bespreking verschenen. Sprekers op het symposium waren onder andere (van links naar rechts) Willem Urlings oud-burgemeester van Son en Breugel en Hoogeveen, Ira Helsloot, Ruud van Heugten (gedeputeerde mobiliteit Noord-Brabant) en Wim Brinker (projectleider redelijk risicobeleid Noord-Brabant).

In Brand en Brandweer verscheen een artikeltje over het oefenprogramma van Gelderland-Zuid. Dit OvD-programma is door Crisislab samen met G4S en de regio Twente georganiseerd en is gebaseerd op het door Crisislab ontwikkelde besluitvormingsmodel FABCM. Centraal staat niet langer de nadruk op het continue rationeel beschouwen van de brandweerinzet maar op het besef dat de OvD slechts een of twee essentiële beslissingen kan nemen. Voor meer informatie klik hier. Cruciaal is dan dat de OvD vervolgens ook toeziet op communicatie en bewuste monitoring.

Crisislab organiseert samen met G4S een nieuwe vorm van OvD-trainingen voor de brandweer. Gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten waaronder die uit het lopende promotieonderzoek van Jelle Groenendaal heeft Crisislab een nieuwe trainingsvorm ontwikkeld. Centraal staat niet langer de nadruk op het continue rationeel beschouwen van de brandweerinzet maar op het besef dat de OvD slechts een of twee essentiële beslissingen kan nemen. Voor meer informatie klik hier. Cruciaal is dan dat de OvD vervolgens ook toeziet op communicatie en bewuste monitoring. In 2011 liepen pilots met officieren uit Amsterdam en Kennermerland en in 2012 zullen in ieder geval alle officieren uit Gelderland Zuid deelnemen. Klik hier voor een artikel over de trainingen uit Brand en Brandweer.