Archief

In opdracht van de gemeente Amsterdam heeft Crisislab een evaluatie uitgevoerd naar de uitvoerbaarheid van het nieuwe stedelijk evenementenbeleid dat sinds maart 2018 van kracht is. Het gaat om evenementen die in de openbare ruimte plaatsvinden en waarvoor op basis van een Algemene Plaatselijke Verordening een vergunning verleend moet worden. Het meest belangrijke doel van het nieuwe beleid is om een balans te vinden tussen een stad waar goed georganiseerde evenementen kunnen plaatsvinden en het inperken van overlast voor bewoners. Het beleid stelt vooral extra eisen aan de aspecten geluid, duurzaamheid, ecologie en locatieprofielen.

De rapportage kunt u hier downloaden.

De rapportage is op 17 december 2019 aan de gemeenteraad van Amsterdam gestuurd. De raadsbrief treft u hier.

De ervaringen met de crisisorganisatie in Twente die op basis van wetenschappelijk onderzoek al eerder in Drenthe door Crisislab is ontwikkeld en met ondersteuning van Crisislab ook in Twente is geïmplementeerd zijn (nog steeds) positief. De kern van (beide) crisisorganisaties is een klein, flexibel en slagkrachtige tweelaagse crisisorganisatie zodat, waar nodig, snelle besluitvorming kan plaatsvinden.

De ervaringen kunt u hier lezen.

Speciaal voor de calamiteitencoördinatoren (CaCo’s) van Twente heeft Crisislab een opleiding ontwikkeld. De kern van de opleiding wordt gevormd door het FAB-CM model dat we hebben ontwikkeld. Door de CaCo’s in opleiding is deze opleiding positief ontvangen.

De reacties kunt u hier lezen.

In opdracht van het Programma Duurzame Veiligheid 2030 heeft Crisislab een onderzoek uitgevoerd naar de wijze waarop Nederlandse Brzo-bedrijven en veiligheidsregio’s naar omwonenden over de specifieke risico’s van de Brzo-bedrijven communiceren en of dit op basis van de wetenschappelijke inzichten hierover ook effectief gebeurt (dat wil zeggen of het beoogde doel ook wordt bereikt).Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de Roadmap 3 ‘Transparante en beveiligde sector’ dat onderdeel uitmaakt van het Programma Duurzame Veiligheid 2030.

Op 10 december 2019 zijn verschillende evaluaties die in het kader van het schietincident in Utrecht dat op 18 maart 2019 plaatsvond en in opdracht van de gemeente Utrecht zijn opgesteld, openbaar geworden. Een van de evaluaties is uitgevoerd door Crisislab. Deze evaluatie richt zich op het monodisciplinaire optreden van de gemeente, dat wil zeggen op de uitvoering van de gemeentelijke bevolkingszorgprocessen, waaronder crisiscommunicatie.

De samenvatting van de evaluatie treft u hier.

Het Platform Integrale Veiligheid Hoger Onderwijs (IV-HO) heeft met ondersteuning van Crisislab een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de mate waarin hoger onderwijsinstellingen bij vraagstukken rond zorgwekkend gedrag samenwerken met ketenpartners uit de veiligheidsketen, waaronder politie, gemeente en veiligheidshuis.

De verkenning geeft inzicht in de mate van samenwerking tussen hoger onderwijsinstellingen en deze ketenpartners bij vraagstukken rond zorgwekkend gedrag, de behoeften die er zijn ten aanzien van een verdere ontwikkeling hiervan en de belemmeringen die hierbij meespelen.

De verkenning is hier te vinden.

In opdracht van de veiligheidsregio Twente heeft Crisislab een opleiding voor calamiteitencoördinatoren (CaCo’s) op de meldkamer ontwikkeld. De kern van de opleiding wordt gevormd door het door Crisislab ontwikkelde FAB-CM model waardoor CaCo’s op kritieke momenten het verschil kunnen maken. Meer informatie over het FAB-CM model vindt u hier.

Op 1 november 2019 is de CityDeal Zorg voor Veiligheid in de stad afgesloten. Dit was een samenwerking tussen zes gemeenten en het Rijk om te experimenteren met zorginitiatieven die tot aantoonbaar minder criminaliteit en overlast moesten leiden. Ira Helsloot was hier de landelijk projectleider van. In haar eindrapportage heeft de landelijke projectleiding de resultaten van het langjarige traject samengevat. De stuurgroep heeft een slot-statement uitbracht dat gedeeld wordt door alle betrokken gemeenten en dat gemeenten oproept vooral in te zetten op het gebruik van bewezen effectieve interventies.

In de rubriek ‘de kwestie’ van De Telegraaf van zaterdag 12 oktober 2019 betoogt Ira Helsloot waarom hij de noodkreet van Erik Akerboom, dat de politie een vuurwerkverbod niet kan handhaven, niet terecht vindt.

Vanuit het programma ‘De Zorg Brandveilig’, een initiatief vanuit de Brancheorganisaties Zorg, het ministerie van VWS en Brandweer Nederland, wordt een risicogestuurde aanpak van brandveiligheid in de zorg gestimuleerd. Hiertoe is onder andere de webapplicatie BrandWijzer ontwikkeld, in samenwerking met meerdere deskundige partijen, waaronder Crisislab.

Deze applicatie is toegelicht in een webinar. Hierin leggen deskundigen die betrokken zijn bij BrandWijzer, waaronder Carel Kijne namens Crisislab, uit wat de achtergrond en toepasbaarheid is van BrandWijzer. Ook worden vragen beantwoord die tijdens het webinar gesteld konden worden.

De webinar kunt u hier terug kijken.

Het hooglerarenpanel waar Ira Helsloot lid van is, heeft in augustus 2019 een advies uitgebracht over de berekening van en omgang met het risico van geïnduceerde aardbevingen voor infrastructuur in Groningen. Het advies is hier te vinden en maakt onderdeel uit van een hele reeks van andere adviezen.

De minister van van EZK heeft het advies overgenomen in het vaststellingsbesluit gaswinning 2019-2020.

Het hooglerarenpanel heeft al vaker adviezen omtrent de gaswinning in Groningen uitgebracht. Deze kunt u hier vinden.

In opdracht van ProRail heeft Crisislab in de maanden november 2018 – april 2019 een onderzoek uitgevoerd naar vijf ‘incidenten’ die in de zomer van 2018 plaatsvonden op het emplacement Kijfhoek te Zwijdrecht. De centrale vraag die beantwoord wordt is: is het toeval dat deze vijf ‘incidenten’ hebben plaatsgevonden of zijn er structurele veiligheidsproblemen aan te wijzen die de incidenten mede hebben veroorzaakt? We maken daarbij onderscheid tussen arbo-incidenten die de gezondheid van werknemers bedreigen en externe veiligheid incidenten die de omgeving van Kijfhoek bedreigen.

De rapportage kunt u hier downloaden.

Lees hier de reactie van ProRail op de rapportage.

De rapportage is op 12 juni 2019 door de staatssecretaris Infrastructuur en Waterstaat middels een brief aan de Tweede Kamer aangeboden.

Ira Helsloot is sinds medio 2019 de nieuwe voorzitter van de Stichting railAlert. Deze stichting houdt zich als onafhankelijke brancheorganisatie onder meer bezig met de verbetering van de veiligheid in de railinfrabranche, maakt bindende afspraken met onder meer railinfrabeheerders, aannemingsbedrijven, ingenieursbureaus, werkplekbeveiligingsbedrijven en andere stakeholders die in deze branche werkzaam zijn. Ook stelt railAlert regels op voor veiligheidsopleidingen en -examens (persoonscertificering) en product- en systeemcertificering. In railAlert participeren onder meer landelijk railinfrabeheerder ProRail en regionale metro- en trambedrijven als GVB (regio Amsterdam), HTM (regio Den Haag), RET (regio Rotterdam) en U-OV (regio Utrecht).

Het persbericht van de Stichting railAlert kunt u hier lezen.

In opdracht van Politie en Wetenschap heeft Crisislab een observatief onderzoek uitgevoerd naar het straatgezag van de politie in Nederland. Onderzoekers zijn daarvoor met politiemensen van acht basisteams tijdens hun dienst meegelopen. De centrale vragen in het onderzoek waren: heeft de politie straatgezag bij de gewone burger, welke factoren zijn daarvoor bepalend en wat is de motivatie van burgers om te gehoorzamen?

Het antwoord op de eerste vraag is een volmondig ‘ja’. Maar liefst 92% van de 210 mensen gehoorzaamden aan alle oproepen van de politiefunctionaris. Veruit de meeste mensen (82%) deden dit ook nog eens zonder protest. Dit staat haaks op het overheersende beeld dat er iets mis zou zijn met het straatgezag van de politie.

Het antwoord op de tweede vraag is dat het geven van een ‘bevel’ door de politiefunctionaris tot significant minder gehoorzaamheid bij de burger leidt. Het vragen om medewerking leidt juist tot significant meer gehoorzaamheid. Vele andere factoren blijken echter niet van significante invloed op de mate van gehoorzaamheid te zijn, zoals ervaring, geslacht, huidskleur van of pet dragend door de politiefunctionaris. Opvallend is dat het geven van uitleg bij de oproep niet tot meer (of minder) gehoorzaamheid leidt, terwijl dit in eerdere studies wel wordt gesuggereerd.

Innerlijke overtuiging is het belangrijkste motief voor burgers om te gehoorzamen en niet te protesteren: men voelt een geïnternaliseerde verplichting om te gehoorzamen en vindt het vervolgens niet passen om tegen, in dit geval, de politie te protesteren die gewoon zijn werk doet.

De rapportage is hier te downloaden.

Zowel De Volkskrant als de NOS hebben aandacht aan ons onderzoek besteed.

Een resumé van ons onderzoek is te vinden in de opiniesectie van een aantal regionale kranten.

Het Nederlandse bodemsaneringsbeleid is de resultante van ruim veertig jaar beleidsontwikkeling. Een belangrijke aanjagende kracht was op verschillende momenten de publieke verontwaardiging toen werd ontdekt dat op veel locaties gevaarlijke stoffen zonder controle werden gestort. Het acuut saneren van locaties, maar ook het direct vastleggen van strenge bodemnormen, leek daarmee noodzakelijk. Wetenschappelijke kennis over het werkelijk effect van bodemverontreiniging ontbrak toen. Dit rapport plaatst het Nederlandse bodembeleid gericht op de bescherming van mensen in het perspectief van recente kennis over het effect van verschillende gevaarlijke stoffen op de mens. De resultaten van ons vergelijkend onderzoek laten zien dat de Nederlandse bodemnormen voor de functie ‘wonen’ voor veel stoffen simpelweg veel te streng zijn: de grenswaardes komen dan grosso modo overeen met blootstelling van minder dan een procent van de blootstelling via andere routes zoals voedsel of soms zelfs van minder dan een procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.

Het rapport kunt u hier downloaden.

Crisislab heeft meegewerkt aan een beleidsdoorlichting van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Op 12 april 2019 hebben de bewindslieden van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat deze beleidsdoorlichting Handhaving en toezicht ministerie IenW naar de Tweede Kamer gestuurd, inclusief de Kabinetsreactie op de doorlichting.

Directeur Kees van Nieuwamerongen van de ILT stelt ‘Het rapport bevat een aantal duidelijke signalen over het functioneren van de ILT. Deze signalen sluiten aan bij de conclusies van de parlementaire enquêtecommissie Fyra uit 2015 en bij de feedback die de ILT in 2016 zelf heeft gevraagd in de buitenwereld. Naar aanleiding daarvan heeft de ILT in 2016 een nieuwe Koers ingezet, waarmee de ILT de omschakeling maakt naar een stevige toezichthouder die flexibel kan inspelen op veranderingen en zichtbaar bijdraagt aan het publieke belang. Het is de bedoeling van de Koers dat de ILT haar schaarse middelen daar inzet waar de risico’s voor de samenleving het grootst zijn en waar haar optreden het meeste effect zal hebben.’

De beleidsdoorlichting, inclusief de Kabinetsreactie, treft u hier.

Regelmatig zijn er signalen dat er te weinig politiecapaciteit is om al het politiewerk uit te voeren. De wissel die de noodhulporganisatie – dit is de suborganisatie van de politie die 24/7 paraat staat om te reageren op spoedeisende meldingen – op die capaciteit trekt zou een belangrijke oorzaak zijn. Samen met vier basisteams heeft Crisislab in opdracht van Politie en Wetenschap daarom drie experimentele werkwijzen voor de noodhulpfunctie ontwikkeld die tot een efficiëntere inzet van de politiecapaciteit zouden kunnen leiden.

De werkwijzen zijn een uitwerking van een van twee hoofdrichtingen. De eerste hoofdrichting is om noodhulpeenheden door gerichte sturing meer werk te laten verrichten ‘tussen de meldingen door’. De tweede is het opheffen van de specifieke noodhulp suborganisatie door alle uitvoerende politiefunctionarissen die in dienst zijn, te laten reageren op meldingen. Hierdoor kan al het reguliere werk verdeeld worden over iedere in dienst zijnde politiefunctionaris.
De werkwijzen zijn in drie basisteams (tijdelijk) geïmplementeerd en aan de hand van een nul- en éénmeting op implementeerbaarheid en efficiency(winst) getest.

Een eerste conclusie is dat politieleidinggevenden momenteel niet werkelijk in staat lijken om hun medewerkers operationeel aan te sturen zodat de eerste hoofdrichting weinig kansrijk is.

Het opheffen van de noodhulp suborganisatie blijkt wel te kunnen leiden tot een aanmerkelijk effectievere en efficiëntere politieorganisatie, waarin uitvoerende politiemedewerkers een meer integrale verantwoordelijkheid voelen en nemen voor het politiewerk. Het blijkt dan overigens ook dat er momenteel niet genoeg zinvol werk kan worden gegenereerd om alle uitvoerende politiefunctionarissen aan het werk te houden.

De rapportage kunt u hier downloaden. In het Tijdschrift voor de Politie treft u een artikel Hoe de noodhulp efficiënter kan over het onderzoek aan dat te lezen is als samenvatting.

Lees hier de antwoorden van de minister van Justitie en Veiligheid op de Kamervragen over de rapportage.

Crisislab heeft samen met TNO, Universiteit Utrecht en Radboud Universiteit in Nijmegen een onderzoek uitgevoerd naar gezondheidsrisico’s in verschillende asbestblootstellingssituaties en de kosten van bijbehorend beschermingsbeleid. Het onderzoek is in opdracht van Aedes en de corporaties Talis, Woonbron, Vestia en Mitros verricht. Deze partijen hebben deze opdracht gegeven bij gebrek aan wetenschappelijke onderbouwing van het huidige asbestbeleid. Het is de eerste keer dat er wetenschappelijk onderzoek in Nederland is gedaan naar de relatie tussen blootstelling, gezondheidsrisico’s en de kosten van beschermingsbeleid.

De belangrijkste conclusie uit het rapport is dat het wonen en werken in een huis met asbest en het verwijderen van asbestcementdaken veel minder risico’s opleveren dan tot nu toe werd gedacht. Dit betekent dat in de huidige situatie maatregelen genomen moeten worden die in de meeste gevallen niet nodig zijn.

De rapportage kunt u hier downloaden.

Zowel de NOS als De Volkskrant hebben aandacht aan het rapport besteed.

De Visitatiecommissie Defensie en Veiligheid, waarvan Ira Helsloot lid is, heeft haar eerste (tussen)rapportage opgeleverd. Deze is op 1 februari 2019 door de minister van Defensie naar de Tweede Kamer gestuurd. De brief van de minister treft u hier.

De (tussen)rapportage kunt u hier downloaden.

Op donderdag 31 januari 2019 om 12.30 uur verdedigde Ron de Wit, plaatsvervangend commandant bij brandweer Twente en tevens extern promovendus bij Crisislab, aan de Radboud Universiteit Nijmegen zijn proefschrift ‘Burgers, bestuur en brandweer; studies naar waardering van brandweerzorg’.

Het proefschrift zet een eerste stap in het ‘meten’ van de waarde van brandweerzorg en het bekijken van het (potentiële) gebruik daarvan bij bestuurlijke keuzes over beleid. Het uitgangspunt is dat maatschappelijke besluitvorming over de brandweerzorg gebaat is bij redelijke en onderbouwde afwegingen tussen kosten enerzijds en de (waardering van) de opbrengsten anderzijds. Het principe van de maatschappelijke kosten-baten afweging als instrument voor het beoordelen van risicobeleid is daarom als vertrekpunt genomen. De baten zijn daarin de veiligheidsopbrengst en de waarde die de maatschappij daaraan toekent. Dat kan gaan om waardering van telbare opbrengsten in termen van minder slachtoffers of schade maar ook opbrengst in de zin van de waardering van burgers voor de bescherming die brandweerzorg hen biedt.

De resultaten kunnen door betrokkenen bij de brandweer gebruikt worden bij beleidsvraagstukken rondom brandweerzorg.

U kunt het proefschrift hier bestellen of hier downloaden.